Procedura likwidacji spółki ma swoją dynamikę. Jeśli chodzi o spółki kapitałowe trwa ona co najmniej osiem miesięcy i pozwala na spokojne podejmowanie działań likwidacyjnych. Jednak spółki osobowe można zlikwidować omijając przepisy bezpośrednio o likwidacji i doprowadzić do jej wykreślenia, nawet w dwa miesiące. Likwidując spółkę trzeba jednak wziąć pod uwagę sprawy związane ze zwrotem VATu, jeśli taki wysteouje. Skuteczna likwidacja oznacza bowiem wykreślenie spółki z KRS, co oznacza że mogą powstać oczywiste trudności z odzyskaniem VATu od urzędu skarbowego. Czy w ogóle można wykreślić spółkę, która oczekuje na zwrot VATu? Czy są sposoby na ominięcie tego problemu? Czy byli wspólnicy mogą liczyć na zwrot VAT u po wykreśleniu spółki z KRS? Zapraszamy do artykułu.
Spis treści:
Ile się czeka na zwrot VAT od urzędu skarbowego?
Podstawowym terminem na zwrot VATu jest 60 dni. Jest to standardowa procedura dla większości podatników. Bieg terminu zwrotu VAT co do zasady rozpoczyna się z dniem wpływu deklaracji lub korekty deklaracji, z której wynika nadwyżka podatku naliczonego nad należnym do US. Długość tych terminów jest jednak różna. Poniżej przedstawiamy ile trzeba czekać na zwrot VAT.
Ustawa o VAT zawiera jednak także inne terminy, których zastosowanie jest obwarowane licznymi ograniczeniami. Żeby łapać się pod te terminy trzeba zatem spełniać określone warunki w zakresie cech samego podatnika jak i realizowanej przez niego sprzedaży towarów i usług. Wszystkie informacje na ten temat znajdują się w art. 87 ustawy o VAT. Niektórzy podatnicy mogą zatem liczyć na zwrot VAT w terminie 40 dni, 25 dni, a nawet 15 dni. Tematyka kiedy dany podatnik może skorzystać z tych szybszych ścieżek zwrotu VATu nie jest przedmiotem tego artykułu. Najlepiej zapytać księgowego, który prowadzi sprawy rachunkowe spółki kiedy można liczyć na zwrot VAT.
W skrajnym wypadku urząd skarbowy może mieć aż 180 dni na zwrot VATu. Występuje on wtedy, gdy podatnik w danym okresie (miesiącu, kwartale) nie wykaże żadnej sprzedaży, a wyłącznie zakupy. Oznacza to, że po jego stronie powstanie tylko podatek naliczony, a nie będzie podatku należnego.
Jeśli skarbówka się „nie wyrobi” i przekroczy termin na zwrot VATu, podatnikowi przysługują odsetki w takiej samej wysokości jaka jest należna, gdy sam podatnik spóźni się z opłaceniem podatku. Dlatego urzędy skarbowe w zdecydowanej większości pilnują tych terminów.
Co dzieje się ze zwrotem VATu po likwidacji spółki?
Po pierwsze trzeba zacząć od zastrzeżenia, że w ramach likwidacji spółki podstawowym obowiązkiem likwidatora jest m. in. ściągnięcie wierzytelności. Oznacza to, że w ramach postępowania likwidacyjnego VAT powinien zostać odzyskany, a dopóki się tego nie zrobi – likwidacja nie powinna być finalizowana. Co jeśli jednak się zrobi inaczej i wykreśli spółki przed odzyskaniem VATu?
W przypadku gdy spółka zostanie wykreślona z KRS na skutek przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego przestaje ona istnieć w obrocie prawnym. Ważnym zastrzeżeniem jest to, że istotne znaczenie ma data uprawomocnienia się postanowienia o wykreśleniu spółki, a nie data wydania tego postanowienia. Z tym dniem spółka przestaje pod katem prawnym istnieć.
Jeśli zatem po prawomocnym wykreśleniu spółki z KRS miałby nastąpić zwrot VATu nie będzie podmiotu, któremu on przysługuje. Nadpłacony podatek od towarów i usług przysługuje bowiem podatnikowi, a tym jest zawsze spółka. Wspólnicy, zarząd nie są podmiotami uprawnionymi w tym zakresie. Nie będzie zatem formalnie podmiotu, któremu te pieniądze są należne.
Jednocześnie w ustawie o KRS jest przepis, który mówi o tym, że to Skarb Państwa nabywa nieodpłatnie i z mocy prawa mienie pozostałe po wykreślonym z Rejestru podmiocie, bez względu na przyczynę wykreślenia, którym nie rozporządził przed wykreśleniem właściwy organ, z chwilą wykreślenia z Rejestru. Powyższe oznacza, że niewypłacony VAT w takiej sytuacji przepadnie i nabędzie go Skarb Państwa.
Nie ma zatem po wykreśleniu spółki z KRS ani formalnych, ani faktycznych podstaw do odzyskania VATu. Ten po prostu przepada na rzecz Skarbu Państwa.
Odzyskanie VATu przez spółkę prowadzącą likwidację może czasem być kłopotliwe. Najczęściej bowiem pierwszy zwrot VATu jest obarczony kontrolą Urzędu Skarbowego, a jeśli kwota do zwrotu jest niewielka, nie ma sensu wstrzymywać likwidacji spółki. Z odpowiednia argumentacją uda się zatem wykreślić spółkę, która posiada wierzytelność wynikającą ze zwrotu VATu.
Czy można przekazać zwrot VATu na wspólnika?
Wobec tego naturalnym krokiem byłoby zawarcie umowy lub postanowienia, na mocy której przekażemy prawo do nadpłaconego VATu na inny podmiot, choćby wspólnika. Niestety to ślepy trop. Organy podatkowe uznają – zresztą nie bez podstawy – że nie można przekazać prawa do nadpłaconego VATu na inny podmiot. Wynika to z ograniczeń w możliwości dokonania cesji należności o charakterze publicznoprawnym.
Nie zmienia to jednak faktu, że jeśli już musisz wykreślić spółkę bez czekania na VAT, warto odpowiednie zapisy w uchwale o podziale majątku polikwidacyjnego zawrzeć. Być może Twój urząd skarbowy inaczej podejdzie do tego zagadnienia i uda się odzyskać VAT. Niczym nie ryzykujesz, a możesz zyskać pieniądze, które bez tego na 100% uległy by przepadkowi.
Czy warto czekać na zwrot VAT?
To pytanie będzie miało znaczenie szczególnie w przypadku „uproszczonej” likwidacji spółek osobowych w ramach której odstępuje się od czynności likwidacyjnych. Może bowiem dojść do sytuacji, że oczekiwanie na zwrot VATu spowoduje odwlekanie wykreślenia spółki i tym samym tyle obciążeń z tytułu obowiązku opłacania przez wspólników składek zdrowotnych do ZUS, że czekanie na niewielki VAT nie będzie miało sensu.
W tradycyjnej likwidacji w związku z obowiązkiem ściągnięcia wierzytelności, VAT powinien zostać odzyskany od skarbówki. Niemniej w związku z czasem trwania likwidacji, nawet przy długim okresie oczekiwania na zwrot, powinniśmy zdążyć go odzyskać bez niepotrzebnego przedłużania likwidacji.
