Ustanowienie likwidatorów spółki z ograniczoną odpowiedzialnością to ważny etap w likwidacji spółki. Wraz z otwarciem likwidacji wspólnicy powinni wybrać likwidatorów, których zadaniem będzie przeprowadzenie likwidacji i reprezentacja spółki w czasie jej prowadzenia. Mają oni zatem ważną funkcję do spełnienia.
Spis treści:
Kto może zostać likwidatorem spółki?
Likwidator musi posiadać pełną zdolność do czynności prawnych i nie może być to osoba, która została skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwa gospodarcze. Zasady dla likwidatorów w tym zakresie są analogiczne jak dla członków zarządu. Uwaga – także w zakresie odpowiedzialności!
Każdy dorosły człowiek, który unikał problemów z prawem nada się zatem na funkcję likwidatora. Przydatnymi kompetencjami będzie jednak znajomość spraw spółki i wiedza prawnicza.
Po więcej informacji na ten temat zajrzyj do artykułu:
Kto może być likwidatorem spółki i jakie są jego obowiązki?
Ustanowienie likwidatorów
Wyróżnić można dwa sposoby ustanowienia likwidatorów.
Pierwszy sposób to powołanie likwidatorów bez ingerencji sądu. Przepisy prawa mówią o tym, że w momencie rozpoczęcia likwidacji to członkowie zarządu spółki stają się likwidatorami. Wspólnicy mogą jednak w uchwale na stanowisko likwidatora powołać inne osoby, np. jednego ze wspólników lub osobę całkowicie niezwiązaną ze spółki. Wtedy dodatkowo będzie potrzebna zgoda osoby która miałaby taką funkcję pełnić. Stosowne zapisy o tym kto zostaje likwidatorem mogą znajdować się także w samej umowie spółki.
Z tytułu pełnienia swojej funkcji likwidator może – jeśli tylko się tak umówi z likwidowaną spółką – pobierać wynagrodzenie. Może on także wykonywać tę funkcję całkowicie nieodpłatnie.
Drugi sposób jest bardziej skomplikowany i wiąże się z zaangażowaniem sądu rejestrowego. Ustanowienie likwidatorów przez sąd może nastąpić wraz z jednoczesnym orzekaniu o rozwiązaniu spółki bądź też na wniosek osób mających w tym interes prawny. W obu tych przypadkach jest to uznaniowa kompetencja sądu, co oznacza że sąd nie ma obowiązku powołania likwidatorów, a wyłącznie może to zrobić. Sądem właściwym, w przypadku rozwiązania spółki z urzędu jest sąd rejestrowy, zaś w przypadku rozwiązania spółki z wniosku wspólnika lub organu państwowego, właściwym będzie sąd gospodarczy.
Sąd, przy wyborze likwidatorów powinien uwzględnić sposób reprezentacji spółki w okresie likwidacji określony w umowie spółki. Jeśli takie postanowienie nie znajduje się w umowie, sąd ustali sposób reprezentacji w orzeczeniu o rozwiązaniu spółki i powołaniu likwidatorów. W takim przypadku znajdą zastosowanie ogólne przepisy kodeksu spółek handlowych dotyczące np. wieloosobowego zarządu. Gdy natomiast idzie o liczbę likwidatorów, sąd powinien mieć na uwadze przewidywany zakres ich obowiązków.
Wniosek o ustanowienie likwidatora przez sąd wymaga opłaty w kwocie 300 złotych. Likwidator spółki wyznaczony przez sąd ma tę przewagę nad likwidatorem ustanowionym przez samą spółkę, że ten nie ponosi odpowiedzialności za długi spółki. Dlatego czasem wykorzystujemy w naszej praktyce ten sposób, żeby zlikwidować spółkę z problemami.
Zasadą jest również, że sąd, który ustanowił likwidatorów, określa wysokość ich wynagrodzenia. Przepisy nie regulują jednak kwestii sposobu ustalenia tego wynagrodzenia, więc przyjąć należy, iż może być one wypłacane okresowo w czasie pełnienia funkcji, na koniec postępowania likwidacyjnego czy też na wniosek likwidatora. Jest tutaj pełna swoboda. Wynagrodzenie takie ponosi spółka, dlatego dla spółek w trudnościach finansowych trudno znaleźć likwidatorów. Istotną informacją jest także to, że likwidator powołany przez sąd nie odpowiada za zobowiązania spółki. Warto o tym wiedzieć i wykorzystać to, jeśli spółka ma długi i trudno znaleźć likwidatora, który weźmie na siebie ryzyko reprezentowania takiej spółki.
Reprezentacja spółki w likwidacji
Celem likwidacji jest zakończenie bieżących interesów spółki, ściągnięcie wierzytelności, wypełnienie zobowiązań i upłynnienie majątku spółki, są to tzw. czynności likwidacyjne. Nowe interesy mogą być wszczynane zaś tylko, gdy jest to potrzebne do ukończenia spraw w toku. To właśnie czynności likwidacyjne zakreślają granice kompetencji likwidatorów.
Czynności podejmowane przez likwidatorów, a wykraczające poza zakres czynności likwidacyjnych są nieważne, jako wykraczające poza ustawowe prawo reprezentacji spółki w likwidacji.
Istnieje jednak zasada, że czynności podjęte przez likwidatorów, wobec osób trzecich działających w dobrej wierze, uważa się za czynności likwidacyjne. To domniemanie, że podejmowane przez likwidatorów czynności są czynnościami likwidacyjnymi tj. ważnymi.
W stosunkach wewnętrznych spółki likwidatorzy obowiązani są stosować się do uchwał wspólników. Ograniczenie to nie dotyczy jednak sfery reprezentacji spółki. Należy pamiętać, że kompetencje likwidatorów nie mogą być ograniczone wobec osób trzecich i żadna uchwała czy postanowienie w umowie spółki ograniczające możliwości reprezentacyjne likwidatorów nie spowodują, że czynność likwidacyjna dokonana przez likwidatora w imieniu spółki wobec osoby trzeciej będzie nieważna.
Co do likwidatorów ustanowionych przez sąd, są oni obowiązani stosować się jedynie do jednomyślnych uchwał, powziętych przez wspólników oraz do postanowień samego sądu.
Odwołanie likwidatorów
Likwidatorzy, podobnie jak członkowie zarządu, mogą zostać odwołani w każdej chwili na mocy uchwały wspólników. Możliwe jest jednak zastrzeżenie w umowie spółki postanowienia, na mocy, którego likwidator będzie mógł zostać odwołany przez wspólników jedynie z określonych powodów.
Co ważne, na wniosek osób mających w tym interes prawny sąd z ważnych powodów może odwołać likwidatorów i ustanowić innych – niezależnie od tego, kto likwidatorów tych ustanowił.
Osobami, które mogą posiadać interes prawny w żądaniu odwołania likwidatorów mogą być np. wierzyciele wspólnika czy syndyk masy upadłości wspólnika. Za ważny powód można chociażby uznać sytuację, w której likwidator nie jest w stanie skutecznie zakończyć spraw spółki np. z powodu przewlekłej choroby lub prowadzi on czynności likwidacyjne z pokrzywdzeniem wierzycieli.
Bezwzględnie obowiązująca zasadą jest natomiast to, że likwidatorów ustanowionych przez sąd odwołać może tylko i wyłącznie sąd. W takim sytuacji sąd nie powinien poprzestać jedynie na odwołaniu likwidatora, lecz powinien w jego miejsce powołać innego likwidatora. Nie mona pozbawić spółki organu uprawnionego do jej reprezentacji.
Podsumowanie
Ustanowienie likwidatorów spółki to bardzo ważny etap, który stanowi fundament do zlikwidowania spółki. Zarówno w przypadku ustanowienia przez wspólników czy sąd, trzeba uważnie stosować się do zapisów umowy spółki lub decyzji sądu. Likwidacja spółki z ograniczoną odpowiedzialnością to długotrwały proces prawny. Z uwagi na to jak skomplikowany jest to proces, zdecydowanie lepiej skorzystać z pomocy prawnej aby uniknąć błędów, które tylko ten proces wydłużą.
