sprzedaż spółki z o. o. zamiast likwidacji
Likwidacja spółki z ograniczoną odpowiedzialnością to proces, który jest długi i dość skomplikowany. Nie może zatem dziwić, że wspólnicy szukają prostszego sposobu na pozbycie się spółki, której już nie potrzebują. Naturalnym rozwiązaniem wydaje się być sprzedaż spółki. W Internecie mnóstwo jest firm, które reklamują się, że dokonują skupu spółek, także z długami, oferując profesjonalizm i dyskrecje. Czy warto zainteresować się ich ofertą? Jakie mogą wyniknąć z tego konsekwencje?
Spis treści:
sprzedaż spółki z o. o. zamiast likwidacji
Sprzedaż spółki z o. o. – jak to zrobić?
Sprzedaż spółki polega na przeniesieniu własności udziałów spółki na inny podmiot. Taka operacja jest bardzo prosta i szybka. Sama umowa w najprostszej wersji zmieści się na jednej kartce papieru. Trzeba wyłącznie pamiętać, że sprzedaż udziałów w spółce musi nastąpić z notarialnie poświadczonymi podpisami. Ponadto warto sprawdzić, czy umowa spółki nie stwarza jakichś dodatkowych procedur związanych ze sprzedażą udziałów, takich jak prawo pierwszeństwa dla wspólników czy konieczność uzyskania zgody spółki na sprzedaż. Jeśli kontrolujemy spółkę, to wszystko sprowadza się wyłącznie do formalności, które trzeba wziąć pod uwagę, ale które są absolutnie do spełnienia.
Później zarząd spółki powinien zgłosić informację o sprzedaży spółki do sądu rejestrowego i w ten sposób wspólnik znika z KRS, pozbywając się jednocześnie spółki z o.o. Czy pozbywa się też problemu? Jeśli wszystko pójdzie dobrze, to tak – trzeba jednak uważać na oszustów i długi spółki.
Sprzedaż spółki z o. o. z długami nie wyłącza odpowiedzialności za długi spółki
Powinieneś bardzo uważać przy sprzedaży spółki z długami, jeśli jesteś członkiem jej zarządu, a nie tylko wspólnikiem. Sprzedaż spółki nie powoduje, że wygasa odpowiedzialność za długi spółki, które istniały w momencie, gdy byłeś w jej zarządzie. Sprzedaż spółki nie stanowi przesłanki, która pozwala uwolnić się od odpowiedzialności wskazanej w art. 299 k.s.h., zgodnie z którym jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania.
Trzeba pamiętać, że cały ciężar udowodnienia którejkolwiek z przesłanek egzoneracyjnych, wyłączających odpowiedzialność zarządu za zobowiązania spółki, spoczywa na pozwanym członku zarządu. To członek zarządu musi udowodnić przed sądem, że:
- we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości,
- w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego,
- w tym samym czasie zatwierdzono układ w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu,
- niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z jego winy,
- pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego lub niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu, wierzyciel nie poniósł szkody.
Bez dokumentacji spółki właściwie nie sposób tego zrobić.
Sprzedając spółkę z długami, w której wspólnik pełnił także funkcję członka zarządu, tak naprawdę niewiele można zyskać. Można oczywiście teoretycznie zawrzeć porozumienie z nabywcą spółki, że ten przejmie wszystkie zobowiązania spółki, ale taka umowa nie będzie skuteczna względem wierzycieli spółki. Jednocześnie przy takiej sprzedaży wspólnik-członek zarządu utrudnia sobie obronę przed roszczeniami.
Sprzedaż spółki z długami może być przestępstwem
Należy sobie także odpowiedzieć na pytanie: po co ktoś miałby kupować spółkę z długami? Jaki ma w tym interes? Oczywiście są sytuacje, kiedy ma to gospodarczy sens, na przykład, jeśli kupujący kupuje markę, którą zamierza odbudować. Niemniej zazwyczaj taki schemat działania na odległość wzbudza wątpliwości i może generować problemy, nawet z prawem karnym.
Mówię o sytuacji, w której nabywcą udziałów jest typowy słup, któremu nie zależy na ustaleniu sytuacji spółki, zrobienia jej prawnego i ekonomicznego audytu. Uwagę powinna zwrócić postawa potencjalnego nabywcy spółki. Jeśli nie interesują go dokumenty, nie zwraca uwagi na ewentualne długi spółki, nie ma dla niego znaczenia czy spółka składa sprawozdania finansowe do KRS, to powinno to wzbudzać czujność sprzedawcy. Ponadto, jeśli w imieniu nabywcy pojawia się jego przedstawiciel, a osoba nabywcy pozostaje owiana tajemnicą, wówczas także powinna pojawić się czerwona lampka w głowie sprzedawcy. Cechą takiej sprzedaży jest także często to, że nie wiąże się ona z zapłatą kupującego za udziały, jak to tradycyjnie powinno wyglądać, a transfer pieniędzy jest w drugą stronę – kupującemu płaci się za to, żeby kupił spółkę.
Udział w takiej transakcji (co najmniej dziwnej) może przynieść problemy na polu karnym. Mogę sobie bowiem wyobrazić w takiej sytuacji próbę przypisania sprzedawcy spółki przez prokuraturę pewnej formy współsprawstwa w dokonaniu przestępstwa np. w zakresie przestępstwa oszustwa czy wyzysku. W najkorzystniejszym układzie może wymagać to tłumaczenia się z tej transakcji przed Policją w roli świadka.
Firmy skupujące spółki – na co uważać?
Jeśli spółka nie ma długów lub też spółka ma długi, ale rozumiesz i akceptujesz powyższe ryzyko, bądź też jesteś wyłącznie udziałowcem w spółce, to powinieneś dopilnować skuteczności sprzedaży udziałów. W praktyce sprowadza się do przypilnowania formy umowy (notarialnie poświadczone podpisy) oraz zweryfikowania czy kupujący spółkę ma wymaganą zdolność do tego, żeby skutecznie kupić udziały.
Wspólnikami spółki z ograniczoną odpowiedzialnością mogą teoretycznie być:
- osoby fizyczne, czyli każdy człowiek od chwili urodzenia aż do śmierci,
- osoby prawne czyli Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną np. spółka z o.o.,
- jednostki organizacyjne bez osobowości prawnej, czyli podmioty które nie posiada osobowości prawnej posiadające zdolność prawną np. wspólnota mieszkaniowa
Wspólnikiem może być zatem właściwie każdy, ale nie każdy może zawrzeć w sposób ważny i skuteczny umowę zakupu udziałów. Chodzi tutaj szczególnie o osoby niepoczytalne, które mogą nieświadomie podpisywać umowę zakupu udziałów. Jak wynika z art. 82 k.c., nieważne jest oświadczenie woli złożone przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Weryfikując nabywcę spółki, warto uwzględnić ewentualną kwestię braku pełnej zdolności do czynności prawnych, jeśli chodzi o osoby ubezwłasnowolnione w pełni lub częściowo. W końcu zwrócić uwagę trzeba czy nabywca spółki nie zawiera umowy obarczonej wadą, np. pod wpływem błędu, groźby czy przymusu.
Ograniczając ryzyko przy sprzedaży udziałów, warto zadbać o odpowiednie zapisy w samej umowie sprzedaży. Ponadto warto spróbować zweryfikować potencjalnego nabywcę, chociażby korzystając z wyszukiwarki KRS znajdującej się pod adresem https://rejestr.io/, która pokazuje powiązania danej osoby z podmiotami wpisanymi do KRS. Jeśli taka osoba jest powiązana z dużą liczbą spółek, trzeba zastanowić się, czy nie mamy do czynienia z klasycznym słupem.
Czy odradzam sprzedaż spółki zamiast jej likwidacji?
Zdecydowanie nie – przeciwnie, jeśli możesz uniknąć likwidacji spółki w ten sposób, że sprzedaż spółkę rzetelnemu nabywcy, jest to bez wątpienia sposób na uniknięcie długiego i kosztownego procesu likwidacji. Warunkiem jest jednak to, żeby nabywca był właśnie RZETELNY, a sama sprzedaż przebiegała w warunkach rynkowych.
Unikaj kupujących, których nie interesuje sytuacja prawna i ekonomiczna spółki, gotowych do kupienia każdej spółki, niezależnie od jej kondycji. W takiej postawie zazwyczaj jest coś nieuczciwego, co może wyjść na powierzchnie, generując problemy dużo większe niż likwidacja spółki. Do tego pamiętaj, że jeśli spółka ma długi, to jej sprzedaż w niczym nie pomoże, jeśli chodzi o uniknięcie odpowiedzialności za długi spółki. W takim wypadku trzeba pomyśleć o złożeniu wniosku o upadłość spółki.
