Rezygnacja z członkowska w zarządzie spółki z o.o. jedynego członka zarządu i jedynego wspólnika. Jaka forma i wymogi?

Mając spółkę, czasem jedynym sposobem jest pozostawienie jej samej sobie oraz liczenie, że sąd samodzielnie dokona jej wykreślenia z KRS. To rozwiązanie absolutnie skrajne, po które należy sięgać w wyjątkowych okolicznościach. Mowa o sytuacji, gdy pełnienie funkcji likwidatora spółki jest niebezpieczne lub gdy nie ma absolutnie żadnych możliwości na przeprowadzenie tradycyjnej likwidacji. Złożenie skutecznej i ważnej rezygnacja z członkostwa w zarządzie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wcale nie jest jednak takie proste, nawet w spółce klasycznej. Sprawa dodatkowo komplikuje się, mając jednoosobową spółkę, w której ta sama osoba jest jedynym wspólnikiem i członkiem zarządu.

Jednoosobowa spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

Klasyczne jednoosobowe spółki z o.o. przybierają najczęściej formę spółki, w której jednej osobie przysługuje 100% udziałów i dodatkowo osoba ta pełni funkcję jedynego członka zarządu spółki. Zarówno funkcje właścicielskie, jak i zarządcze są wówczas skupione w rękach jednej osoby.

Przepisy o spółkach dostrzegają, że taka sytuacja może być potencjalnie niebezpieczna dla podmiotów, które współpracują z taką spółką. Sytuacja ta stwarza bowiem przynajmniej potencjał do znacznych nadużyć. Dlatego funkcjonowanie jednoosobowej spółki z o. o. jest trochę inne od klasycznych spółek.

Przykładem przepisu, który ma temu przeciwdziałać jest art. 210 § 2 KSH. Określa on, że jeśli jedyny wspólnik jest jednocześnie jedynym członkiem zarządu, to notariusz, który spotka się z taką sytuacją ma on obowiązek zawiadomienia sądu rejestrowego o odnotowaniu takiej sytuacji.

art. 210 § 2 Kodeksu spółek handlowych

W przypadku gdy wspólnik, o którym mowa w art. 173 § 1, jest zarazem jedynym członkiem zarządu, przepisu § 1 nie stosuje się. Czynność prawna między tym wspólnikiem a reprezentowaną przez niego spółką wymaga formy aktu notarialnego. O każdorazowym dokonaniu takiej czynności prawnej notariusz zawiadamia sąd rejestrowy za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Rezygnacja z pełnienia funkcji w zarządzie w jednoosobowej spółce z o. o.

Swojego czasu powstał dylemat prawny, który sprowadzał się do odpowiedzi na pytanie: czy w jednoosobowej spółce z o.o., w której wspólnik i członek zarządu to ta sama osoba możliwe jest złożenie rezygnacji z pełnienia funkcji w zarządzie tej spółki, a jeśli tak – jak to zrobić?

Nie ma powodów, dla których w jednoosobowych spółkach miałoby istnieć ograniczenie w możliwości składania rezygnacji przez jej członków zarządu. Spółka to odrębny byt prawny i w związku z tym także w jednoosobowych spółkach możliwa jest sytuacji, gdy członek zarządu chce zrezygnować z pełnienia funkcji w jej zarządzie. Pozostało zatem odpowiedzieć na pytanie, jak to zrobić?

Tutaj w sukurs przyszedł Sąd Najwyższy, który w wyroku I CSK 802/18 z dnia 16 grudnia 2020 roku stwierdził, że żeby skutecznie złożyć oświadczenie o rezygnacji z członkostwa w zarządzie spółki z o.o. trzeba dochować warunków i formy aktu notarialnej, co ma wynikać ze wspomnianego już art. 210 § 2 KSH.

Teza ta się obroniła także w kolejnym orzeczeniu Sądu Najwyższego. W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 17 września 2021 r. w sprawie IV CSKP 23/21 wskazano następującą tezę:

Do skutecznego złożenia spółce z ograniczoną odpowiedzialnością oświadczenia o rezygnacji z członkostwa w zarządzie przez jedynego członka zarządu, który jest też jedynym wspólnikiem tej spółki, konieczne jest zachowanie warunków i formy oświadczenia przewidzianych w art. 210 § 2 k.s.h. W takiej sytuacji interesy osób trzecich chroni tu obowiązująca bez wyjątku, bez względu na rodzaj i wartość czynności, forma aktu notarialnego.

Odwołanie członka zarządu przez zgromadzenie wspólników jednoosobowej spółki

Zdaje się, że obejściem powyższego problemu może być odwrócenie sytuacji – doprowadzenie do sytuacji, w której to wspólnik odwołuje członka zarządu na mocy decyzji Zgromadzenia Wspólników, którego prawa wykonuje jedyny wspólnik.

W mojej ocenie rozwiązanie to nie będzie jednak skuteczne i także w takim układzie powinno nastąpić to w formie aktu notarialnego. Wynika to z art. 156 przyznające jedynemu wspólnikowi wszelkie uprawnienia zgromadzenia wspólników. Zatem w takiej sytuacji właściwie w spółce nie występuje zgromadzenie wspólników. Nie może być zatem uchwały tego organu – a wyłącznie decyzja jedynego wspólnika. Decyzja tego wspólnika będzie natomiast czynnością prawną między tym wspólnikiem, a reprezentowaną przez niego spółką – i wobec tego wymaga ona formy aktu notarialnego. 

Podsumowanie: rezygnacja z członkowska w zarządzie spółki z o.o. jedynego członka zarządu i jedynego wspólnika.

Podsumowując, w jednoosobowej spółce, w której jedna osoba występuje jako całościowy udziałowiec ale i jedyny członek zarządu rezygnacja z pełnienia funkcji w zarządzie jest możliwa, ale wymaga formy aktu notarialnego. 

Czy ten artykuł był dla Ciebie przydatny?

Kliknij gwiazdki, aby ocenić!

Średnia ocena: 5 / 5. Liczba głosów: 2

Jak dotąd brak głosów! Bądź pierwszym, który oceni ten artykuł.

Zostaw komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

Potrzebujesz pomocy lub porady adwokata?

Szukasz pomocy prawnej przy likwidacji lub upadłości swojej spółki?

Dzwoniąc na numer (+ 48) 535 954 779 dodzwonisz się bezpośrednio do adwokata Krzysztofa Lamparskiego z którym będziesz mógł omówić swoją sprawę!