W ustawie o rachunkowości kryją się przepisy na podstawie których prezesi „martwych” spółek są oskarżani o niesporządzenie lub niezłożenie sprawozdań finansowych. Wyrok skazujący w tym zakresie nie dość, że zaśmieca kartę karną obywatela, to jeszcze wiąże się z karą grzywny, prac społecznych lub wręcz więzienia. Postępowanie karne za niezłożenie sprawozdania finansowego – jak się w tej sytuacji bronić.
Spis treści:
O jakie przestępstwa chodzi?
Mowa tutaj o tzw. „przestępstwach bilansowych”, czyli:
- art. 77 ustawy o rachunkowości, zgodnie z którym ten kto wbrew obowiązkowi nie sporządza sprawozdania finansowego , sporządza je ale niezgodnie z przepisami ustawy lub zawiera w tych sprawozdaniach nierzetelne dane podlega grzywnie lub karze pozbawienia wolności do lat 2, albo obu tym karom łącznie oraz
- art. 79 ustawy o rachunkowości, zgodnie z którym ten kto wbrew obowiązkowi nie składa sprawozdania finansowego we właściwym rejestrze sądowym podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
Wszczęcie postępowań karnych w tym zakresie następuje z urzędu w każdej sytuacji, gdy prokuratura dowie się o tym, że sprawozdania finansowe nie są przygotowywane lub składane.
Zarząd nie jest jednak bezbronny w tych postępowaniach, a w niniejszym wpisie podzielimy się z Wami wiedzą jakie ma on możliwości obrony.
1. Wysoki sądzie, ja już nie jestem w zarządzie..
Pierwsza strategia, która może okazać się skuteczna to wykazanie, że oskarżony członek zarządu, pomimo wpisu w KRS, nie jest już członkiem zarządu. Może to wynikać z upływu kadencji, na który został on powołany. Jeśli umowa spółki przewiduje, że kadencja członka zarządu trwa rok, to po upływie tego czasu mandat członka zarządu wygasa i tym samym traci on prawo do reprezentowania spółki – w tym także prawo do przygotowania czy złożenia sprawozdania finansowego.
Może to także wynikać z tego, że w przeszłości doszło do rezygnacji lub odwołania takiego członka zarządu, co nie zostało ujawnione w KRS.
Trzeba pamiętać, że informacja w KRS korzysta z domniemania prawdziwości, ale wpisy dotyczące zmian w zarządzie mają charakter wyłącznie deklaratoryjny. Oznacza to, że jeśli zaszła jakaś okoliczność, która spowodowała wygaśnięcie mandatu członka zarządu, to jest ona skuteczna, pomimo że nie ujawniono tego w KRS.
2. Wysoki sądzie, nie sporządziłem sprawozdania, bo się po prostu nie dało..
Druga przykładowa strategia obrony sprowadza się do pokazania sądowi, że nie było obiektywnych możliwości do wykonania obowiązków dotyczących sprawozdań finansowych. Podstawowym warunkiem ukarania w przypadku przestępstw z zaniechania (a o takich przestępstwach mówimy) jest obiektywna możliwość wykonania ciążącego na adresacie normy obowiązku.
Chodzi tutaj o sytuację, gdy członek zarządu, ze względu na brak dostatecznej wiedzy w zakresie księgowości i rachunkowości, nie był w stanie samodzielnie sporządzić sprawozdania finansowego, a jednocześnie sytuacja finansowa spółki nie pozwalała na powierzenie tego obowiązku wyspecjalizowanemu podmiotowi. Na tej samej zasadzie można próbować wskazywać, że nie można było sporządzić sprawozdań finansowych, bo zarząd nie ma dostępu do dokumentacji finansowej spółki, lub też że nie można przedłożyć sprawozdań finansowych do KRS, bo z uwagi na sytuację wewnętrzną nie można zwołać zgromadzenia wspólników. Wszystko zależy tutaj od indywidualnych okoliczności spółki, wspólników i zarządu.
W tym przypadku przydałyby się dowody, które potwierdzą, że chociaż próbowałeś to zrobić.
3. Wysoki sądzie, nie złożyłem sprawozdań, ale w sumie nic się nie stało..
Trzecia strategia może polegać na wykazaniu niskiej społecznej szkodliwości czynu polegającego na niesporządzeniu lub niezłożeniu sprawozdań finansowych. Wszystko tutaj zależy od okoliczności sprawy, ale Sąd Okręgowy we Wrocławiu w jeden ze spraw umorzył postępowanie pomimo potwierdzenia popełnienia przestępstwa, dlatego że szkodliwość tego przestępstwa była znikoma. Za takim uznaniem przemawiało to, że:
- niesporządzenia sprawozdań dotyczyło tylko dwóch lat obrotowych,
- brak było po stronie oskarżonego zamiaru pokrzywdzenia innych uczestników obrotu gospodarczego,
- nie powstała jakiejkolwiek szkoda majątkowa, czy też niemajątkowa u innych podmiotów,
- w okresie objętym zarzutem spółka zarządzana przez oskarżonego rzeczywiście nie podejmowała żadnej aktywności gospodarczej, oraz
- przed wydaniem wyroku doszło do uzupełnieniu w sądzie rejestrowym wszystkich wymaganych przez prawo dokumentów.
Jeśli jesteś w podobnej sytuacji, możesz spróbować tej strategii obrony.
Jak zatem widzisz, jeśli dostałeś wezwanie na policję w związku z popełnieniem przestępstwa z ustawy o rachunkowości nie jesteś całkowicie bezbronny. To tylko część z możliwych scenariuszy, które mogą doprowadzić do umorzenia postepowania lub wręcz uniewinnienia. Profesjonalna obrona może doprowadzić do wygranej w sądzie karnym – a także przy okazji do zaoszczędzenia kilku tysięcy złotych. W takiej wysokości trzeba spodziewać się bowiem grzywny i kosztów sądowych, a grzywna to najmniejszy problem , bo za przestępstwa z ustawy o rachunkowości można pójść do więzienia – naprawdę!
Jeśli jesteś zainteresowany profesjonalną pomocą w tym zakresie, pozostajemy do Twojej dyspozycji.
