Spółka komandytowa jest jednym z rodzajów spółki osobowej, a w przypadku takich spółek przepisy pozwalają na dwa sposoby ich likwidacji: tradycyjną likwidację i likwidację uproszczoną. O tym jak przebiega tradycyjna i uproszczona likwidacja spółki komandytowej oraz jakie są plusy i minusy obu tych rozwiązań dowiesz się z niniejszego artykułu.
Rozwiązanie spółki komandytowej
Żeby w ogóle mówić o likwidacji spółki, musi dojść do jej rozwiązania. Rozwiązanie spółki rozpoczyna proces jej zamykania, co ma ostatecznie doprowadzić do zakończenia jej spraw i ostatecznego wykreślenia z KRS. Spółka komandytowa ulega rozwiązaniu w przypadku wystąpienia przyczyny określonej umową spółki lub przepisami prawa.
O ile umowa spółki może określać różne przyczyny rozwiązania spółki (np. brak uzyskania odpowiedniej koncesji w wyznaczonym terminie), to kodeks spółek handlowych nakazuje rozwiązać spółkę komandytową i rozpocząć jej likwidację w przypadku gdy:
- podjęto jednomyślną uchwałę wspólników o rozwiązaniu,
- ogłoszono upadłość spółki
- umarł komplementariusz spółki lub ogłosił on swoją upadłość,
- doszło do wypowiedzenia umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika,
- sąd orzekł o rozwiązaniu spółki.
Są to ustawowe przyczyny rozwiązania spółki komandytowej. Jeśli wystąpi którakolwiek z nich wspólnicy powinni zareagować. Trzeba jednak wiedzieć, że w większości powyższych przypadków, jeśli wspólnicy nie chcą jednak zamykać spółki, mogą tego uniknąć. Są bowiem sposoby na jej uratowanie i podjęcie decyzji o kontynuowaniu jej działalności.
Wspólnicy spółki komandytowej mogą wybrać tryb likwidacji – plusy i minusy tradycyjnej i uproszczonej likwidacji
Jeśli wystąpiła jedna z przyczyn rozwiązujących spółkę komandytową zgodnie z ogólną zasadą powinna rozpocząć się jej likwidacja.
Tradycyjna likwidacja spółki komandytowej – plusy i minusy
Likwidacja to oficjalny sposób zamknięcia spółki komandytowej określony przepisami prawa, który zakłada m.in.: powołanie likwidatorów, zgłoszenie likwidacji do sądu, upłynnienie majątku spółki, zakończenie jej interesów, spłatę lub zabezpieczenie wierzycieli, w końcu podział majątku pomiędzy wspólników i wykreślenie spółki z rejestru przedsiębiorców.
Tradycyjna likwidacja cechuje się wieloma niedogodnościami – w szczególności tym że jest sformalizowana, wymaga sporego zaangażowania wspólników i wsparcia księgowego i prawnego. Do tego wymaga poniesienia sporych kosztów sądowych i administracyjnych oraz w końcu jest długotrwała (co najmniej 3-5 miesięcy trzeba liczyć). Niewątpliwym plusem jest jednak to, że pozwala ona zlikwidować spółkę komandytową, którą dręczy wewnętrzny konflikt pomiędzy wspólnikami lub gdy wspólnicy ze sobą nie współpracują. Jest to zatem postępowanie dla każdej spółki, niezależnie od jej wewnętrznej kondycji i sytuacji.
Uproszczona likwidacja spółki komandytowej – plusy i minusy
Przepisy pozwalają wspólnikom zrezygnować z tradycyjnej likwidacji i uzgodnić inny sposób zakończenia działalności spółki komandytowej. To tak zwana uproszczona likwidacja spółki komandytowej. Taką szanse mają wyłącznie spółki osobowe: spółka jawna, spółka partnerska i właśnie spółka komandytowa.
Ten „inny sposób zakończenia działalności” to sposób na uniknięcie likwidacji i związanych z nią minusów. Pozwala on wspólnikom określić w jaki sposób ma nastąpić zakończenia spraw spółki w uchwale i dość szybko doprowadzić do wykreślenia spółki z KRS. Dzięki temu oszczędzić można też na opłatach sądowych i administracyjnych – jednym kosztem w tym wypadku będzie koszt notariusza oraz opłata od wniosku o wykreślenie spółki z KRS. Ten tryb nie wymaga także sporządzania bilansów i sprawozdań finansowych, od których w przypadku tradycyjnej likwidacji nie uciekniemy. Warunkiem odstąpienia od likwidacji spółki komandytowej jest jednak jednomyślność wspólników co do warunków zakończenia działalności spółki. Oznacza to, że nie każda spółka może z tego trybu skorzystać.
Przebieg likwidacji spółki komandytowej w wariancie tradycyjnym
Rozwiązanie sp. k. – krok 1
Tradycyjna likwidacja spółki komandytowej rozpoczyna się od wystąpienia przyczyny rozwiązującej spółkę. Wystąpienie takiej przyczyny trzeba właściwie udokumentować, żeby można było ją przedstawić do sądu rejestrowego. Najczęściej przyczyną rozwiązania spółki komandytowej będzie uchwała wspólników o jej rozwiązaniu lub śmierć komplementariusza. W tym pierwszym przypadku wymagane będzie zatem zaprotokołowana uchwała (wymagana jest tutaj forma notarialna) lub przedstawienie odpisu zgonu komplementariusza.
Od momentu otwarcia likwidacji spółka komandytowa ma obowiązek używać przy swojej firmie dodatkowego oznaczenia: „w likwidacji”.
Powołanie likwidatorów sp. k. – krok 2
W drugim kroku należy powołać likwidatorów dla spółki komandytowej. Likwidatorami z zasady są wszyscy komplementariusze, niemniej nie ma przeszkód, żeby powołać na tę funkcję tylko niektórych wspólników lub osoby całkowicie spoza grona wspólników.
Jeśli nie ma możliwości powołania likwidatorów lub wspólnicy tego nie robią to jest możliwość ich powołania przez sąd rejestrowy. To jednak znacznie wydłuża cały proces likwidacji. Jeśli zaś spółka ogłosiła upadłość, to w miejsce likwidatorów wchodzi syndyk masy upadłościowej.
Warto w tym miejscu dodać, że powołanie likwidatorów spoza grona komplementariuszy nie powoduje, że komplementariusze nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania spółki.. Za zobowiązania spółki komandytowej dalej odpowiedzialność ponoszą wspólnicy, tak jak na normalnych zasadach. Likwidatorzy będący osobami trzecimi ponoszą zaś odpowiedzialność za szkody spowodowane nienależytym wykonywaniem swoich obowiązków wobec spółki lub za zawinione swoje działanie wobec innych osób.
Zgłoszenie likwidacji sp. k. do sądu rejestrowego – krok 3
W trzecim kroku powinno nastąpić zgłoszenie otwarcia likwidacji do sądu rejestrowego. Do sądu rejestrowego należy zgłosić: otwarcie likwidacji, nazwiska i imiona likwidatorów oraz ich adresy, a także sposób reprezentowania spółki przez likwidatorów. Obecnie zgłoszenie takie musi nastąpić przez Portal Rejestrów Sądowych za pomocą dostępnych tam formularzy.
Do wniosku o otwarcie likwidacji trzeba dołączyć także dokumenty wskazujące, że doszło do rozwiązania spółki. Do tego trzeba sporządzić bilans otwarcia likwidacji, który podpisują wszyscy likwidatorzy spółki komandytowej.
Koszt takiego wniosku, łącznie już kosztem zamieszczenia ogłoszenia w MSiG to 350 złotych.
Czynności likwidacyjne – krok 4
W kolejnych czynnościach powinny być wykonane przez likwidatorów właściwe czynności likwidacyjne. Likwidatorzy powinni zakończyć bieżące interesy spółki (wypowiedzieć lub w inny sposób zakończyć umowy, których stroną jest spółka), ściągnąć wierzytelności przysługujące spółce komandytowej, wypełnić zobowiązania (spłacić zobowiązania spółki i zabezpieczyć te, które są niewymagalne lub sporne) i w końcu upłynnić majątek spółki. Nowe interesy spółki komandytowej mogą być podejmowane tylko w przypadku, gdy jest to niezbędne do ukończenia spraw w toku.
Podział majątku spółki komandytowej – krok 5
Jeśli po spłacie i zabezpieczeniu wierzycieli pozostał w spółce majątek powinien zostać on podzielony pomiędzy wspólników stosownie do postanowień umowy spółki. W przypadku gdy brak jest takich postanowień w umowy spółki komandytowej spłaca się wspólnikom ich udziały, a nadwyżkę dzieli się między wspólników w takim stosunku, w jakim uczestniczą oni w zysku. Rzeczy wniesione przez wspólnika do spółki tylko do używania zwraca się wspólnikowi w naturze.
Przy likwidacji spółki osobowej, inaczej niż przy spółkach z ograniczoną odpowiedzialności, nie ma obowiązku wezwania wierzycieli do zgłaszania swoich roszczeń oraz czekania z podziałem majątku pomiędzy wspólników przez wymagany czas. Dzięki temu likwidacja spółki komandytowej trwa krócej, ale i tak jest to proces zajmujący około 3-5 miesięcy.
Wniosek o wykreślenie spółki komandytowej – krok 6
Ostatnim etapem tradycyjnej likwidacji spółki komandytowej jest złożenie wniosku o jej wykreślenie z rejestru przedsiębiorców KRS. Do takiego wniosku dołączyć należy bilans zamknięcia likwidacji. Wniosek ten składa się także za pośrednictwem Portalu Rejestrów Sądowych.
Wniosek o wykreślenie spółki komandytowej z rejestru przedsiębiorców podlega opłacie sądowej w wysokości 300 zł. Sąd z urzędu ogłasza wykreślenie spółki z KRS w „Monitorze Sądowym i Gospodarczym”. Za ogłoszenie trzeba zapłacić 100 zł. Łączny koszt takiego wniosku to zatem 400 złotych
Przebieg likwidacji spółki komandytowej w wariancie uproszczonym
Uchwała o innym sposobie zakończenia działalności spółki komandytowej – krok 1
Zupełnie inną dynamikę ma uproszczona likwidacja spółki komandytowej. W tym trybie wszystko zależy od wspólników, którzy określają już w umowie spółki lub podjętej później uchwale to w jaki sposób spółka komandytowa zakończy swoją działalność. Najważniejszymi kwestiami do ustalenia są zasady podziału majątku spółki oraz sposób zaspokojenia i zabezpieczenia wierzycieli spółki.
Jeśli chodzi o ustalenie zasad podziału majątku wspólnicy mogą ustalić chociażby:
- rzeczywisty podział majątku spółki pomiędzy wspólników,
- przejęcie przedsiębiorstwa spółki przez jednego lub kilku wspólników z obowiązkiem rozliczenia się z pozostałymi wspólnikami,
- zbycie przedsiębiorstwa spółki osobie trzeciej,
- wniesienie tego przedsiębiorstwa w formie wkładu wspólników do zakładanej lub istniejącej innej spółki handlowej lub cywilnej.
Możliwe są też inne warianty, w zależności od intencji i planów wspólników, jakie chcą oni osiągnąć. Warto w tym zakresie skorzystać z pomocy profesjonalistów, którzy pomogą właściwe określić te zasady.
Drugą istotną kwestią do ustalenia są zasady spłaty lub zabezpieczenia długów spółki komandytowej. Przymierzając się do tego kroku trzeba po pierwsze ustalić listę wierzycieli spółki oraz określić warunki ich spłaty lub zabezpieczenia, określając chociażby że spłata nastąpi z ceny, jaka zostanie uzyskana ze sprzedaży jakiegoś majątku spółki. Sposób ten będzie mocno powiązany z ustalonymi zasadami podziału majątku spółki.
W tym miejscu trzeba jednak poczynić ważną uwagę. Wspólnicy nie mogą takim ustaleniem zmienić zasad odpowiedzialności za zobowiązania spółki, które wynikają z kodeksu spółek handlowych. Do chwili zaspokojenia wierzycieli spółki komplementariusze będą odpowiadać za zobowiązania spółki w sposób nieograniczony, całym swoim majątkiem oraz solidarnie, a komandytariusze do sumy komandytowej.
Uchwała o odstąpieniu od likwidacji spółki komandytowej i ustaleniu innego sposobu zakończenia jej działalności, jeśli chodzi o spółkę komandytową, wymaga dla swojej ważności formy notarialnej. Uznaje się bowiem, że poczynienie takich ustaleń przez wspólników stanowi zmianę umowy spółki, a umowa spółki komandytowej wymaga formy notarialnej.
Dodatkowo w tym trybie warto podjąć uchwałę o osobie zobowiązanej do przechowywania dokumentów oraz ewentualne inne uchwały, które ustalą lub uporządkują kwestie dotyczące spółki komandytowej, jak chociażby wskazanie sukcesora po spółce komandytowej.
Podział majątku i spłata długów spółki komandytowej – krok 2
Po podjęciu uchwał pozostaje przystąpić do ich wykonania. Trzeba w rzeczywisty sposób podzielić majątek oraz spłacić wierzycieli spółki komandytowej. To ile pracy czeka nas na tym etapie zależy od sytuacji, w której znajduje się spółka oraz jaki określony został sposób zakończenia jej działalności.
Najczęściej będzie on polegał na zawarciu odpowiednich umów dotyczących przeniesienia majątku, wypowiedzenia innych umów, czy wykonaniu kilku przelewów lub złożenia środków na depozyt w przypadku roszczeń niewymagalnych lub spornych.
Wniosek o wykreślenie spółki komandytowej z KRS – krok 3
Po podjęciu wszystkich tych uchwał i podziale majątku spółki pozostaje złożyć wniosek o wykreślenie spółki z rejestru. Wniosek o wykreślenie spółki komandytowej z rejestru w przypadku zakończenia działalności spółki w inny sposób niż w drodze likwidacji powinien być złożony wtedy gdy spółka nie posiada już majątku do podziału. Wtedy właśnie należy złożyć wniosek do sądu o „wyrejestrowanie” spółki i zapłacić jedyną opłatę sądową w tym procesie w łącznej kwocie 400 złotych.
Uproszczoną likwidację spółki komandytowej można zatem załatwić bardzo szybko – dosłownie w klika dni, a potem czekać tylko na decyzję sądu o wykreślenie spółki z rejestru przedsiębiorców. Szybkość tego trybu i jego to niewątpliwe atuty uproszczonej likwidacji.
Pomoc i wsparcie w likwidacji spółki komandytowej
Jeśli przeczytałeś artkuł wiesz jakie są prawne możliwości na likwidację spółki komandytowej. Planując cały proces zamykania spółki komandytowej powinno się uwzględniać jednak nie tylko to jak wygląda samo postępowanie, ale przede wszystkim kwestie majątkowe, podatkowe i odpowiedzialność za ewentualne długi spółki. Jeśli zastanawiasz się który wariant likwidacji spółki komandytowej wybrać lub masz pytania, zapraszamy do kontaktu. Świadczymy profesjonalną i wyspecjalizowaną pomoc obejmującą wsparcie w likwidacji spółek.
