Uważni czytelnicy bloga www.likwidacjaspolki.com wiedzą, że istnienie długów w spółce nie stoi na przeszkodzie przeprowadzeniu skutecznej likwidacji spółki. Skutecznej, znaczy takiej która doprowadzi do wykreślenia spółki z KRS. Niemniej jeśli likwidowana spółka posiada długi w ZUS, przeprowadzenie postępowania likwidacyjnego może mieć też jeszcze jeden plus. Likwidacja może prowadzić do umorzenia długów spółki względem ZUS. Jeśli ten temat jest dla Ciebie interesujący, zapraszamy do lektury
Likwidacja sposobem na umorzenie wszystkich nieopłaconych składek ZUS? To możliwe!
Przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zawierają przepisy, które w wyjątkowych sytuacjach pozwalają na umorzenie należności z tytułu składek względem ZUS w całości lub w części. Dotyczy to wszystkich składek społecznych, zatem także tych, które spółka miała obowiązek płacić w związku z zatrudnianiem ludzi na umowie o prace i innych umowach cywilnoprawnych. Umorzenie składek powoduje także umorzenie odsetek za zwłokę, kosztów upomnienia i dodatkowej opłaty. Co więcej, te same zasady dotyczą umorzenia składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz na ubezpieczenie zdrowotne.
Podstawową przesłanką, kiedy ZUS może zdecydować o umorzeniu takich długów jest całkowita nieściągalność składek. Teraz zaczyna się najciekawsze. W artykule 28 ust. 3 ustawy o sus pojawiają się przesłanki, kiedy ZUS powinien uznać, że dług jest całkowicie nieściągalny i jedną z nich jest to, gdy nie nastąpiło zaspokojenie należności w zakończonym postępowaniu likwidacyjnym.
Do takiej sytuacji dochodzi bardzo często, gdy spółka nie posiada wystarczającego majątku na spłatę swoich wszystkich wierzycieli. Prawdopodobnie wówczas zarząd tej spółki powinien złożyć wniosek o jej upadłość, jednak w wielu sytuacjach się tego nie robi, szczególnie gdy ewidentnie przekroczyło się termin na złożenie wniosku o upadłość lub zarząd nie ma środków, żeby w ogóle myśleć o złożeniu takiego wniosku.
Przypominając, okres na złożenie wniosku o upadłość spółki wynosi 30 dni od wystąpienia sytuacji, w której spółka nie jest w stanie regulować swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, a jeśli chodzi o należności publicznoprawne – także jednego zobowiązania. Same koszty sądowe, które trzeba ponieść, żeby skutecznie wnieść wniosek o upadłość spółki to aktualnie około ośmiu tysięcy złotych, nie mówiąc o wynagrodzeniu księgowości i pomocy prawnej. Spóźniony wniosek może rodzic odpowiedzialność za długi spółki.
Jeśli zatem występuje sytuacja gdy mimo starań likwidator nie był po prostu w stanie spłacić ZUS, bo zabrakło na to pieniędzy w spółce, może (a nawet powinien) próbować umorzyć te składki.
Kiedy można starać się o umorzenie składek ZUS? Termin na złożenie wniosku o umorzenie.
Aby odpowiedzieć na to pytanie, trzeba wrócić do przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i wpisać je w proces likwidacji. Likwidacja zaczyna się jedną z przesłanek powodujących rozwiązanie spółki. Typowo jest to uchwała o rozwiązaniu spółki. Następnie likwidatorzy podejmują czynności likwidacyjne, w ramach których starają się m. in. zaspokoić wierzycieli z majątku, który posiada spółka. Następnie, jak zrobili co mogli zwołują zgromadzenie wspólników, na którym przedstawiają sprawozdanie likwidacyjne, co kończy formalnie likwidację. Aby jednak wykreślić spółkę wymagany jest jeszcze wniosek do KRS.
I właśnie pomiędzy formalnym zamknięciem likwidacji, a złożeniem wniosku o wykreślenie spółki z rejestru przedsiębiorców otwiera się okienko na złożenie do ZUS wniosku o umorzenie należności z tytułu składek ze względu na całkowitą ich nieściągalność z uwagi na zakończenie postępowania likwidacyjnego. Wtedy jest czas, kiedy można wysłać wniosek do ZUS.
Oczywiście okoliczności zakończenia likwidacji musza pokazywać, że spółka nie ma jakiegokolwiek majątku, a posiada zobowiązania. Jednocześnie do czasu rozpoznania wniosku przez ZUS likwidatorzy nie mogą złożyć wniosku o wykreślenie spółki. Gdy KRS spółkę wykreśli utracimy szanse na skuteczne powoływanie się na tę przesłankę.
Potwierdził to Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 19 marca 2008 roku, wskazując że:
Po wykreśleniu zlikwidowanej spółdzielni z rejestru art. 28 ust. 2 w zw. z art. 28 ust. 3 pkt 4 u.s.u.s. nie może już mieć zastosowania ponieważ nie można mówić o nieściągalności składek, jeżeli zostały one opłacone lub odpowiednia kwota została złożona do depozytu sądowego. Zakładając racjonalność ustawodawcy należy więc przyjąć, że art. 28 ust. 3 pkt 4 u.s.u.s. może znaleźć zastosowanie jedynie w takiej sytuacji – po zakończeniu procesu likwidacji, lecz przed wykreśleniem spółdzielni z rejestru.
ZUS nie zawsze umorzy długi
Niestety nie jest tak kolorowo jak by się wydawało. Art. 28 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych mówi o fakultatywnym uprawnieniu Zakładu do umarzania należności względem Skarbu Państwa. ZUS posiada w tym zakresie tzw. „luz decyzyjny”.
Oznacza, że nawet pomimo wystąpienia przesłanek warunkujących umorzenie należności, w tym zakończenia likwidacji, Zakład może odmówić ich umorzenia. Podejmując decyzje w tym zakresie Zakład bada całokształt okoliczności sprawy kierując się przy tym ostrożnością mającą na celu ochronę środków publicznych, których jest dysponentem. Badać powinien przy tym interes społeczny oraz słuszny interes indywidualny. Nawet wystąpienie przesłanki całkowitej nieściągalności zadłużenia nie obliguje Zakładu do wydania decyzji pozytywne
Niemniej, podkreśla się, że decyzja – nawet uznaniowa – nie może być decyzją swobodną i nieuzasadnioną. O ile bowiem uznaniowy charakter decyzji podejmowanych w przedmiocie umorzenia należności oznacza, że organ orzekający może, ale nie musi, umorzyć należności, to jednak decyzje wydane w tym trybie nie mogą być dowolne i wymagają uzasadnienia. Brany pod uwagę będzie tutaj przede wszystkim interes społeczny, jednak z uwzględnieniem, że umorzenia zaległości skutkuje tym, iż reszta społeczeństwa zawsze musi ponieść ciężar umorzonych należności. Dodatkowo ważny jest także interes indywidualny podatnika, w tym wszystkie okoliczności sprawy.
Umorzenie składek ZUS tylko dla spółek prawa handlowego, stowarzyszeń i fundacji, które prowadzą likwidację
Należy w końcu powiedzieć, że art. 28 ust. 3 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych odnosi się wyłącznie do podmiotów prawa handlowego i to takich, które przeprowadzają likwidację. Mogą z tego skorzystać zatem wszystkie spółki, ale także stowarzyszenia rejestrowe, fundacje i inne podmioty dla których przewidziana jest ścieżka likwidacji. Warto pamiętać, że spółki osobowe mają możliwość odstąpienia od likwidacji, co spowoduje że przepis ten nie znajdzie zastosowania. Także jeśli dojdzie do procedury rozwiązania spółki bez likwidacji nie ma co liczyć na możliwość skorzystania z tej procedury.
Oczywiście nie dotyczy to także osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, która została zamknięta. W przypadku osoby fizycznej, która kończy działalność gospodarczą, wprawdzie następuje rozliczenie wynikłych z tej działalności rachunków, nie przeprowadza się jednak postępowania likwidacyjnego, bowiem nie ma tu do czynienia z ustaniem bytu prawnego osoby fizycznej jak np. przy spółkach.
Warto spróbować umorzyć składki względem ZUS
Podsumowując, jeśli spółka jest w sytuacji, gdy nie ma możliwości spłaty długów względem ZUS w interesie likwidatora jest podjęcie próby umorzenia tych składek na opisanej podstawie. Oczywiście przedłuży to postepowanie likwidacyjne, a spółka dłużej będzie wisiała w KRS. Niemniej jeśli uda się umorzyć te należności nie będzie możliwości wydania decyzji o osobistej odpowiedzialności zarządu/likwidatorów za te składki na podstawie przepisów ordynacji podatkowej. Jeśli potrzebujesz wsparcia prawnego, pomagamy także w formułowaniu wniosków o umorzenie należności ze składek na ubezpieczenia społeczne. Zapraszamy do kontaktu.
