Likwidacja spółki zajmującej się działalnością leczniczą wiąże się ze zwiększonym zakresem obowiązków likwidatorów. Spółka medyczna ma bowiem swoje zobowiązania względem pacjentów, głównie dotyczące dokumentacji medycznej zgromadzonej w czasie funkcjonowania, które należy zabezpieczyć, a o to wcale nie jest tak prosto. Do tego występują inne różnice związane z likwidacją spółki wykonującej działalność leczniczą, charakterystyczne tylko dla takich podmiotów i ich likwidacji. Chcesz wiedzieć więcej, zapraszamy do kontaktu.
Spis treści:
Prawne sposoby na likwidację spółki wykonującej działalność medyczną
Przepisy prawa nie stwarzają dodatkowych możliwości likwidacji spółki medycznej. Nie ma tutaj żadnych wyjątków lub dodatkowych trybów, które pozwalałby proces likwidacji zmienić.
Tradycyjna likwidacja spółki medycznej
W przypadku spółki wykonującej działalność medyczną możliwości, przynajmniej teoretycznie, są dwie: tradycyjna likwidacja lub wykreślenie spółki bez postępowania likwidacyjnego.
Tradycyjna likwidacja spółki może być rozpoczęta w każdym czasie i w stosunku do każdej spółki, niezależnie od powodów, dla których zapadła decyzja o likwidacji spółki. Warunkiem jest wyłącznie sporo chęci i zaangażowania wspólników i likwidatorów oraz porządek w dokumentach.
Wykreślenie spółki bez likwidacji
Wykreślenie spółki bez likwidacji jest przeznaczone dla spółek medycznych, które noszą znamiona spółki martwej. Ten drugi przypadek dla spółek medycznych jest o tyle ryzykowny, że pozostawia sprawy dokumentacji medycznej niezałatwione, co może rodzić odpowiedzialność osób, które ostatnie pełniły funkcje zarządcze w spółce.
Czasem jednak jest to jedyne wyjście, gdy spółka nie ma możliwości działania na rynku i nie posiada zbywalnego majątku, a wyłącznie zobowiązania.
Sprzedaż spółki wykonującej działalność leczniczą jako alternatywa dla likwidacji
Najlepszym dla właścicieli sposobem na pozbycie się spółki medycznej jest jednak jej sprzedaż. Oszczędza ona bowiem długotrwałego i skomplikowanego procesu likwidacji, z którym będzie trzeba się zmierzyć.
Jak przebiega sprzedaż spółki medycznej?
Sprzedaż taka może być dokonana przez przeniesienie prawa własności udziałów na nowe osoby, które będą kontynuowały działalność lub chciały skorzystać z potencjału, jaki ma lub miał podmiot medyczny.
Z całą bowiem pewnością lokalizacja, baza pacjentów, dobre opinie są wartością gospodarczą, którą mogą być zainteresowane inne podmioty działające na rynku usług medycznych.
Czy warto rozważyć sprzedaż spółki?
Jeśli zatem jest możliwość sprzedaży spółki, warto to rozważyć. Likwidacja spółki to proces dość czasochłonny. Czasem jednak to jedyna opcja dla osób zarządzających spółką wykonującą działalność medyczną.
Likwidacja spółki wykonującej działalność leczniczą – procedura
Likwidacja spółki wykonującej działalność leczniczą w swoim charakterze nie różni się od likwidacji każdej innej spółki.
Rozpoczęcie procesu likwidacji
Żeby zacząć proces likwidacji, konieczne jest podjęcie uchwały o jej rozwiązaniu, zgłoszenie otwarcia likwidacji do Krajowego Rejestru Sądowego oraz wezwanie potencjalnych wierzycieli poprzez Monitor Sądowy i Gospodarczy.
Czynności likwidacyjne
Potem trzeba dokonać czynności likwidacyjnych, które mają służyć doprowadzeniu spółki medycznej do stanu, w której:
- nie będzie ona dysponowała majątkiem innym niż środki pieniężne,
- jej bieżąca działalność zostanie zakończona,
- interesy wierzycieli zostaną w miarę możliwości zabezpieczone.
Zakończenie likwidacji
Na koniec pozostaje oczekiwanie na upływ terminów ustawowych związanych z likwidacją spółki oraz złożenie wniosku o wykreślenie spółki z rejestru przedsiębiorców.
Dodatkowe obowiązki w związku z likwidacją spółki medycznej
Szczególnie jeśli mowa o spółkach medycznych. W takim przypadku jest bowiem więcej obowiązków i w związku z tym więcej ryzyk. Poniżej przedstawimy czy różni się likwidacja spółki medycznej od zwykłej spółki, podpowiadając o czym likwidatorzy powinni pamiętać – oraz jakie mają możliwości.
Dokumentacja medyczna spółki wykonującej działalność leczniczą po jej wykreśleniu z KRS
Podstawowym problemem przy likwidacji spółki wykonującej działalność leczniczą jest to, co zrobić z dokumentacją medyczną jej pacjentów? Niestety, temat ten jest dość skomplikowany i niejednoznaczny.
Obowiązek przekazania dokumentacji medycznej
Przepisy ustawy o prawach pacjenta i rzeczniku praw pacjenta nakładają na podmiot medyczny (spółkę), który zakończył udzielanie świadczeń zdrowotnych, przekazanie dokumentacji medycznej innemu, odpowiedniemu podmiotowi.
Art. 30a ust. 1 ustawy o prawach pacjenta i rzeczniku praw pacjenta:
„W przypadku zaprzestania wykonywania działalności leczniczej podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych przekazuje dokumentację medyczną podmiotom, o których mowa w ust. 2-4 i 7, w sposób zapewniający zabezpieczenie przed jej zniszczeniem, uszkodzeniem lub utratą oraz dostępem osób nieuprawnionych.”
Podstawową zasadą jest przekazanie dokumentacji medycznej podmiotowi, który przejął jego zadania. Przy likwidacji spółki medycznej nie ma jednak takiego podmiotu, więc ta opcja odpada.
Zawarcie umowy o przechowywanie dokumentacji
Przepisy przewidują, że spółki medyczne zaprzestające działalności powinny znaleźć inny podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych, z którym zawrą umowę o przechowywanie dokumentacji medycznej. Praktyki zawodowe takiego obowiązku nie mają, jednak spółki medyczne już tak.
Tu pojawiają się problemy. Brakuje bowiem podmiotów udzielających świadczeń zdrowotnych, które chciałyby przejąć dokumentację medyczną. Okręgowe Izby Lekarskie i Naczelna Izba Lekarska nie znają takich podmiotów. W Internecie trudno znaleźć aktualne oferty. Przepis natomiast jest jasny – musi to być podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych.
Alternatywne rozwiązania i luka prawna
Odpowiednie organy wskazują, że umowa musi być zawarta, ewentualnie z podmiotem wpisanym do Rejestru przechowawców akt osobowych i płacowych. Jednak działanie takie jest sprzeczne z art. 30a ust. 3 pkt 2) ustawy o prawach pacjenta.
Pojawia się również pytanie, co w sytuacji, gdy spółka nie ma pieniędzy na zawarcie umowy na przechowywanie dokumentacji medycznej? Okres przechowywania dokumentacji medycznej jest znacznie dłuższy niż księgowej, przez co usługa przechowywania może być odpowiednio droższa. Ponadto pacjenci mogą występować o wydanie dokumentacji, więc nie można jej zarchiwizować i zapomnieć, jak to często robią firmy zajmujące się przechowywaniem dokumentów.
Przekazanie dokumentacji wojewodzie
Zgodnie z art. 30a ust. 7 ustawy o prawach pacjenta: „W przypadku gdy nie jest możliwe ustalenie podmiotu odpowiedzialnego za przechowywanie dokumentacji medycznej po zaprzestaniu wykonywania działalności leczniczej, za przechowywanie dokumentacji medycznej odpowiada wojewoda.” Przekonanie wojewody do przejęcia dokumentacji jest jednak bardzo trudne.
Ostateczna opcja – brak działań ze strony likwidatora
Można nie podejmować działań i po wykreśleniu spółki z KRS przekazać organowi informację o tym fakcie. Skutkiem będzie wykreślenie spółki z RPWDL, czyli osiągnięcie zamierzonego efektu. Ubocznym skutkiem będzie wszczęcie procedury opisanej w art. 30a ust. 4 ustawy o prawach pacjenta. Organ prowadzący rejestr zwróci się do wykreślonej spółki o wskazanie podmiotu, z którym zawarła umowę na przechowywanie dokumentacji medycznej. Ponieważ spółki już nie ma, termin ten upłynie bezskutecznie, a organ określi sposób postępowania z dokumentacją na koszt podmiotu podlegającego wykreśleniu. Problem w tym, że spółka została już wykreślona, więc na czyj koszt ma to nastąpić? Jest to pewnego rodzaju luka prawna, która szczególnie utrudnia likwidację spółki niemającej środków na zawarcie umowy z przechowawcą dokumentacji.
Odpowiedzialność likwidatora za niewłaściwe postępowanie z dokumentacją
Likwidator naraża się na odpowiedzialność finansową za nieprawidłowe postępowanie z dokumentacją medyczną. Art. 69a ustawy o prawach pacjenta przewiduje, że organ prowadzący rejestr podmiotów wykonujących działalność leczniczą może nałożyć na ostatniego kierownika podmiotu, likwidatora lub syndyka karę pieniężną do trzykrotności przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. W niektórych przypadkach może to być mniejszy problem, szczególnie gdy kara jest niższa niż koszt przechowywania dokumentacji.
Większym zagrożeniem jest odpowiedzialność karna likwidatorów za niewłaściwe postępowanie z danymi osobowymi pacjentów. Dokumentacja medyczna zawiera dane szczególnych kategorii, co oznacza, że jej zniszczenie, ukrycie lub usunięcie może rodzić konsekwencje karne. W takim przypadku odpowiedzialność może wynikać z przepisów kodeksu karnego. Zgodnie z art. 276 kodeksu karnego przestępstwem jest niszczenie, uszkadzanie, ukrywanie lub usuwanie dokumentów, którymi dana osoba nie ma prawa wyłącznie rozporządzać. Grozi za to kara pozbawienia wolności do 2 lat.
Wobec powyższego zbagatelizowanie problemu dokumentacji medycznej likwidowanej spółki wykonującej działalność leczniczą jest najgorszym z możliwych rozwiązań.
Sprzedaż majątku spółki medycznej w związku z likwidacją spółki – czy trzeba sprzedać wszystko?
Likwidacja majątku spółki i podział gotówki
Likwidacja ma doprowadzić docelowo do sytuacji, w której po stronie aktywów spółki będzie wyłącznie gotówka – w kasie lub na koncie. Pieniędzmi tymi na samym końcu powinni podzielić się wspólnicy, co właściwie kończy likwidację takiej spółki.
Problemy z upłynnieniem majątku spółki medycznej
Jeśli chodzi o likwidacje spółek wykonujących działalność leczniczą bywają problemy z upłynnieniem całego majątku spółki. Spółki takie posiadają bowiem najczęściej spory majątek, który pozostaje realnie bezwartościowy. Mowa tutaj między innymi o preparatach medycznych, meblach, fartuchach, materiałach biurowych, oznakowanych logo spółki materiałach promocyjnych i innych. Każda spółka działająca na pewnym poziomie ma sporo tego typu „majątku” jednak w spółkach medycznych jest go zdecydowanie więcej.
Co zrobić z majątkiem bez realnej wartości?
Pozostaje pytanie co zrobić z takim majątkiem, który księgowo prezentuje wartość i jest widoczny w sprawozdaniu finansowym, a realnie wartości zbywczej nie ma? Próby sprzedaży, czyli to co właściwie likwidatorzy powinni zrobić, zapewne zakończą się niepowodzeniem.
Sposoby na rozwiązanie problemu z majątkiem
Pozostaje zatem zniszczyć ten majątek – realnie lub tylko księgowo lub też sprzedać go w całości na podmiot, który może być zainteresowany jego zakupem – czyli wspólników lub likwidatorów. Celem nadrzędnym likwidacji jest bowiem doprowadzenie do sytuacji, gdy na sprawozdaniu likwidacyjnym spółki leczniczej nie będzie majątku i w związku z tym likwidatorzy będą mogli spokojnie oświadczyć, że wypełnili czynności likwidacyjne.
Wykreślenie spółki z Rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą
Kolejnym dodatkowym obowiązkiem, o którym powinni pamiętać likwidatorzy spółek medycznych jest wykreślenie spółki z Rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą (RPWDL). Wniosek taki składa się elektronicznie, podając wszystkie niezbędne dane – w tym informacje kiedy spółka przestała funkcjonować oraz co będzie się działo z dokumentacją medyczną spółki po jej wykreśleniu. Wspominałem o tym już wyżej.
Zwrot nadpłaconej składki za ubezpieczenie OC podmiotu leczniczego
Ubiegając się o zwrot składki OC
W związku z zakończeniem prowadzenia działalności medycznej warto także ubiegać się o zwrot od ubezpieczyciela części składki za OC za okres niewykorzystanej ochrony ubezpieczeniowej. Nie jest to oczywiście obowiązek, choć warto się o to postarać, bo są to pieniądze, które inaczej przepadną.
Ubezpieczenie OC a zakończenie działalności medycznej
Każdy podmiot leczniczy powinien bowiem być ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej, a gdy przestaje on świadczyć usługi lecznicze w trakcie okresu ubezpieczenia, składka powinna podlegać proporcjonalnemu zwrotowi. W ten sposób można jeszcze kilka tysięcy z likwidowanej spółki uzyskać, choć ubezpieczyciel na pewno będzie robił problemy w tym zakresie.
Dokumenty potwierdzające zakończenie działalności medycznej
Ważne będzie tutaj jednak przedstawienie odpowiednich dokumentów potwierdzających zakończenie wykonywania działalności medycznej. Jeśli nie zdążysz zrobić tego w ramach likwidacji, roszczenie o zwrot takiej składki można przenieść w drodze cesji na inne podmioty, które już po wykreśleniu spółki medycznej będą mogły domagać się zwrotu nadpłaconej składki za ubezpieczenie OC podmiotu medycznego.Początek formularza
Podsumowanie: likwidacja spółki wykonującej działalność leczniczą?
Likwidatorzy spółki wykonującej działalność leczniczą, czyli po prostu spółki medycznej, nie mają zatem najłatwiejszego zadania. Głównym problemem, który będą musieli rozgryźć jest to, co zrobić z dokumentacją medyczną pacjentów, która jest własnością likwidowanej spółki, ale i obsługiwanych pacjentów. Odpowiedź na to nie jest prosta, szczególnie jeśli spółka nie ma wystarczających środków pieniężnych. Wiadomym jest jednocześnie, że nikt nie chce inwestować w spółkę, która idzie do zamknięcia. Przy likwidacji spółki medycznej istnieje zatem realny problem, którego nie powinno się lekceważyć. Należy do niego podejść z wyczuciem, tak by maksymalnie chronić likwidatora, ale i prawa pacjenta. Jeśli szukasz pomocy prawnej przy likwidacji spółki wykonującej działalność leczniczą, zachęcamy do kontaktu.
