Przy temacie likwidacji spółki często pojawia się pytanie dotyczące likwidatora. Niejednokrotnie pada pytanie, czy jest to ktoś ustanowiony przez sąd rejestrowy, kto wykona za nas likwidację naszej spółki. Oczywiście tak nie jest. W tym artykule postaram się wytłumaczyć Państwu, kim jest likwidator, kto może nim być i jakie są jego obowiązki.
Spis treści:
Kim jest likwidator spółki z ograniczoną odpowiedzialnością?
Likwidator spółki w skrócie odpowiada za prawidłowy, zgodny z prawem, przebieg likwidacji spółki. Jest to o tyle ważne, gdyż zniknięcie podmiotu z obrotu gospodarczego jest zazwyczaj sytuacją kłopotliwą dla jego kontrahentów, wierzycieli i dlatego, w celu zapewnienia pewności obrotu gospodarczego, likwidacja musi przebiec zgodnie ze ściśle określonymi procedurami – i o to właśnie musi zadbać likwidator.
Kto może być więc likwidatorem? Czy sąd sam go wyznacza?
Sąd z zasady nie wyznaczy nam osoby, która przeprowadzi za nas skomplikowany proces likwidacji spółki. Likwidatora wyznaczają sami wspólnicy spółki podejmując w tej kwestii uchwałę. Istnieją jednak możliwości by jednak to sąd zdecydował o likwidatorze spółki. Dzieje się to szczególnie w sytuacji konfliktu pomiędzy wspólnikami, gdy nikt nie chce być likwidatorem lub gdy potencjalny likwidator boi się odpowiedzialności za długi. Likwidator powołany przez sąd nie odpowiada za długi spółki.
Z mocy prawa w momencie otwarcia likwidacji to dotychczasowi członkowie zarządu spółki stają się likwidatorami, a sam organ zarządu ulega wykreśleniu z rejestru przedsiębiorców. Od tego momentu już nie członkowie zarządu reprezentują spółkę a właśnie likwidatorzy.
Jednakże, wspólnicy mogą w uchwale powołać osoby trzecie do pełnienia tej funkcji. W takim przypadku będzie potrzebna zgoda osoby trzeciej na pełnienie funkcji likwidatora spółki i na pewno taka osoba nie będzie pełnić tej funkcji nieodpłatnie. W umowie dużych spółek nierzadko znajdują się przepisy stanowiące, iż likwidatorem spółki może być wyłącznie osoba o wykształceniu prawniczym, ekonomicznym lub z uprawnieniami biegłego rewidenta i takie postanowienia umowne są jak najbardziej skuteczne.
Pamiętać przy tym wszystkim należy o tym, iż likwidatorem może być tylko osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych. Zaś, nie może być likwidatorem osoba, która została skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwa określone w przepisach rozdziałów XXXIII-XXXVII Kodeksu Karnego oraz w art. 585, art. 587, art. 590 i art. 591 Kodeksu Spółek Handlowych – są to przestępstwa gospodarcze. Taki zakaz ustaje z upływem piątego roku od dnia uprawomocnienia się wyroku skazującego, chyba że wcześniej nastąpiło zatarcie skazania.
Skracając, likwidator ma bardzo podobna pozycję do członka zarządu.
Jakie są obowiązki likwidatora w spółce z o.o.?
W pierwszej kolejności likwidator powinien zgłosić otwarcie likwidacji do Krajowego Rejestru Sądowego oraz poinformować o rozwiązaniu spółki i otwarciu likwidacji, wzywając wierzycieli do zgłoszenia swoich wierzytelności w terminie 3-miesięcy od dnia tego ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
W ciągu 15 dni od dnia otwarcia likwidacji likwidator powinien sporządzić bilans otwarcia likwidacji. Bilans ten likwidator składa zgromadzeniu wspólników do zatwierdzenia.
Po powyższych, tzw. wstępnych czynnościach likwidacyjnych, likwidator powinien przystąpić do prawidłowej likwidacji, tj:
- zakończyć bieżące interesy spółki,
- ściągnąć wierzytelności,
- wypełnić zobowiązania,
- upłynnić majątek spółki.
Wskazać należy, iż nowe interesy, takie jak zawarcie umowy czy wszczęcie postępowania sądowego, mogą być wszczynane przez likwidatora tylko wówczas, gdy jest to potrzebne do ukończenia spraw w toku i prawidłowego zakończenia procesu likwidacji. Wart zaznaczenia jest fakt, iż do likwidatorów stosuje się przepisy dotyczące członków zarządu, chyba że przepisy stanowią inaczej.
Oznacza to, iż granicach kompetencji likwidatorów leży prawo do prowadzenia spraw oraz reprezentowania spółki. Wskazać również należy, iż ograniczenia działań likwidatora nie mają skutku prawnego wobec osób trzecich, które działały w dobrej wierze.
Wraz ze zbliżającym się 6-miesięcznym terminem do podziału majątku, liczonym od dnia ogłoszenia o likwidacji i wezwania wierzycieli w MSiG, likwidator powinien sporządzić sprawozdanie likwidacyjne, które jest sprawozdaniem finansowym na dzień poprzedzający podział między wspólników majątku pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli, oraz przedstawić je zgromadzeniu wspólników do zatwierdzenia.
Ponadto, likwidator powinien po upływie każdego roku obrotowego składać zgromadzeniu wspólników sprawozdanie ze swej działalności wraz ze sprawozdaniem finansowym.
Po zakończeniu likwidacji, likwidator powinien ogłosić sprawozdanie likwidacyjne w siedzibie spółki i złożyć je sądowi rejestrowemu, z jednoczesnym zgłoszeniem wniosku o wykreślenie spółki z rejestru przedsiębiorców.
Po tych wszystkich czynnościach, likwidatorowi pozostaje jeszcze powiadomienie odpowiedniego Urzędu Skarbowego oraz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o wykreśleniu spółki, wraz ze złożeniem odpisu sprawozdania likwidacyjnego.
Jak widać na likwidatorze spoczywa wiele obowiązków, których spełnienie jest konieczne do prawidłowego zakończenia procesu likwidacji i wykreślenia spółki z KRS. Dlatego, likwidatorzy nierzadko ustanawiają profesjonalnych pełnomocników, którzy odciążają ich w tym procesie.
