Prowadzenie biznesu w formie spółek ma za zadanie ograniczenie ryzyka prowadzenia działalności gospodarczej. Spółki kapitałowe: spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, prosta spółka akcyjna oraz spółka akcyjna są zupełnie oderwane od wspólników lub akcjonariuszy, co oznacza że osoby te nie mogą ponosić odpowiedzialności za długi tych spółek. Nie oznacza to jednak, że jeśli spółka ma niespłacone długi nie ma żadnych możliwości odzyskania utraconych pieniędzy. Istnieją nowiem spore szanse na to, że odpowiedzialność za długi niewypłacalnej spółki będą ponosiły osoby, które zarządzały spółką. Choć ścieżka dochodzenia pieniędzy będzie długa, jest to często jedyna możliwość.
Spis treści:
Odpowiedzialność zarządu za długi spółki
Przepisy kodeksu spółek handlowych nakładają na zarząd w spółkach kapitałowych odpowiedzialność za długi spółki. Wskazują one, że jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania i długi. Przepisy takie zawarte sąa w stosunku do zarządu spółki z o.o., prostej spółki akcyjnej czy spółki akcyjnej.
Kiedy członek zarządu odpowiada za długi spółki?
Warunki prawne dla odpowiedzialności członków zarządu są właściwie cztery:
- po pierwsze muszą istnieć nieopłacone przez samą spółkę długi. Długi te musza być potwierdzone orzeczeniem sądu wydanym przeciwko spółce, chyba że nie ma możliwości uzyskania takiego orzeczenia.
- po drugie, długi te muszą istnieć w momencie pełnienia przez zarząd swojej kadencji. Oznacza to, że za kadencji członka zarządu dług musi istnieć, ale nie musi być on wymagalny. Tym bardziej nie ma znaczenia kiedy zostało wydane orzeczenie, które zasądza od spółki na rzecz wierzyciela ten dług. Warto dodać, że coraz szersza aprobatę w sądach zyskuje pogląd, że w czasie kadencji musza istnieć podstawy prawne takich długów, nawet jeśli dług za kadencji nie został skonkretyzowany lub naliczony.
- po trzecie, egzekucja ze spółki musi okazać się bezskuteczna. Nie za każdy razem trzeba jednak prowadzić taką egzekucję. Nie ma obowiązku prowadzenia egzekucji przeciwko spółce gdy wiadomym jest, że taka egzekucja byłaby bezskuteczna, co jednak trzeba w przekonujący sposób pokazać w sądzie. Może to zrobić przedstawiając postanowienie o umorzenie egzekucji z innej sprawy, sprawozdanie finansowe spółki lub postanowienie sądu upadłościowego.
- po czwarte, członek zarządu nie może wykazać w postępowaniu sądowym, że wystąpiła w sprawie któraś z przesłanek wyłączających jego odpowiedzialność za długi spółki.
Warto dodać, że sytuacja wierzyciela spółki, który zdecyduje się pozwać członków zarządu jest dość komfortowa, bo na jego korzyść działają domniemania odpowiedzialności. Więcej na ten temat możesz przeczytać tutaj: https://likwidacjaspolki.com/pozew-przeciwko-zarzadowi-o-zobowiazania-spolki-domniemanie-prawne/
Ile jest czasu na pozwanie członka zarządu? Przedawnienie
Na pozwanie członka zarządu mamy trzy lata. Termin ten liczymy w pełnych latach kalendarzowych od dnia, w którym powzięliśmy informację o tym, że egzekucja ze spółki będzie bezskuteczna. Jako że odpowiedzialność członków zarządu ma charakter odpowiedzialności deliktowej, to aby doszło do przedawnienia musi minąć trzy pełne lata od dnia, w którym poszkodowany wierzyciel spółki dowiedział się albo przy zachowaniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.
Odpowiedzialność byłych członków zarządu za długi spółki
Warto pamiętać, że nie musimy pozywać wyłącznie aktualnych członków zarządu. Odpowiedzialność za długi spółki ponoszą solidarnie obecnie i wszyscy poprzedni członkowie zarządu, o ile dług którego dochodzimy istniał w momencie ich kadencji.
Adresy członków zarządu można najłatwiej ustalić w aktach rejestrowych spółki. Jeśli adresy te nie będą aktualne i nie uda się ustalić aktualnych adresów, choćby przez komornika, możliwe jest ustanowienie w sprawie kuratora dla osoby nieznanej z miejsca pobytu. Sprawna kancelaria adwokacka na pewno sobie z tym poradzi
Ważną informacją jest także to, że to po stronie wierzyciela pozostaje decyzja czy pozwie on wszystkich potencjalnie odpowiedzialności członków zarządu, czy wyłącznie niektórych. Każdego z nich może on tez pozwać o całą kwotę roszczenia, bo każda z osób odpowiedzialnych za długi spółki odpowiada za cały dług solidarnie ze spółką i solidarnie między innymi osobami odpowiedzialnymi. Na tym polega właśnie solidarna odpowiedzialność za długi.
Decyzję o tym kogo pozywamy warto podjąć rozważając czy egzekucja z majątku członka zarządu może być skuteczna oraz rozważając jakie szanse ma członek zarządu by wykazać przesłanki wyłączające jego odpowiedzialność. W ten sposób minimalizujemy ryzyka przegrania sprawy przeciwko zarządowi o odpowiedzialność za długi spółki. Plan na postępowanie jest zawsze najważniejszy.
Kto jeszcze może odpowiadać za długi spółki?
Na takich samych zasadach co członkowie zarządu odpowiadają także likwidatorzy spółki, chyba że zostali powołani przez sąd.
Na tej podstawie co członkowie zarządu nie odpowiada jednak prokurent. Jest on bowiem tylko pełnomocnikiem spółki, choć niejednokrotnie zdarza się, że spółka jest tak zbudowana, że członkowie zarządu są słupami, a wszystkie sprawy prowadzi prokurent. To komplikuje sprawy, jednak bez obaw – w takiej sytuacji są też sposoby żeby spróbować obciążyć odpowiedzialnością prokurenta. Jest to możliwe jeśli będziemy w stanie pokazać, że cały system prowadzenia spółki był jednym wielkim oszustwem i firmanctwem.
Podsumowanie: Kogo i kiedy można pozwać za niespłacone długi spółki
Jak zatem widzisz, będąc wierzycielem spółki masz dość szerokie możliwości by po bezskutecznej egzekucji z majątku spółki odzyskać pieniądze pozywając członków zarządu. To często jedyna szansa na odzyskanie długi i zainwestowanych w sprawę pieniędzy. Odpowiedzialność członka zarządu nie dotyczy bowiem tylko podstawowego długu spółki. Odpowiedzialność ta jest szersza i dotyczy także odsetek i kosztów. Więcej na ten temat przeczytasz tutaj: https://likwidacjaspolki.com/wartosc-przedmiotu-sporu-w-pozwie-przeciwko-zarzadowi-o-odpowiedzialnosc-za-dlugi-spolki/
