W poprzednim wpisie opisaliśmy dwie sytuacje, kiedy sąd rejestrowy może odmówić wykreślenia spółki z urzędu. Posiadanie zbywalnego majątku czy prowadzenie faktycznej działalności to pojęcia jednoznaczne i sąd nie ma problemu z ich interpretacją. Jest jednak jeszcze jedna przesłanka, na podstawie której sąd może odmówić wykreślenie spółki bez likwidacji. Tą przesłanką jest powzięcie wiadomości przez sąd rejestrowy, iż zachodzą inne istotne okoliczności przemawiające przeciwko rozwiązaniu tego podmiotu bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego, w tym w szczególności uzasadnione interesem wierzyciela. Ta przesłanka nie jest badana przez sam sąd z urzędu, ale zgłaszana sądowi przez podmiot trzeci – najczęściej wierzyciela „martwej” spółki.
„Inne istotne okoliczności”…
…czy „uzasadniony interes wierzyciela” jak mogą się Państwo domyślić są to pojęcia nieostre i w żaden sposób niezdefiniowane. Powoduje to, że sądy rejestrowe nierzadko mają problem z ich prawidłową interpretacją.
Przyjrzyjmy się zatem przesłance „uzasadnionego interesowi wierzyciela”. Sądy rejestrowe by zbadać, czy spółka posiada zbywalny majątek lub czy prowadzi faktycznie działalność gospodarczą zazwyczaj zwracają się z zapytaniem do Urzędu Skarbowego oraz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Możemy być zatem pewni, że gdy tylko podmioty te otrzymają wiadomość, że sąd rejestrowy zamierza wykreślić naszą spółkę bez likwidacji, a spółka ta ma u nich długi (zobowiązania), zostanie zgłoszony sprzeciw do sądu rejestrowego przeciwko wykreśleniu takiej spółki bez likwidacji. Również inne podmioty, które są wierzycielami spółki mogą zgłosić sprzeciw przeciwko takiemu wykreśleniu – muszą się tylko dowiedzieć o takich planach. Pojawia się zatem pytanie, czy niespłacona wierzytelność spółki wobec innych podmiotów stanowi uzasadniony interes przeciwko wykreśleniu spółki z urzędu.
Wykreślenie zadłużonej spółki
Sam fakt posiadania przez spółkę długów generalnie nie stoi na przeszkodzie wykreślenia jej bez likwidacji. Potwierdza to sam ustawodawca w ustawie o krajowym rejestrze sądowym. Jednak w uzasadnieniu projektu zmiany ustawy wskazano, iż uzasadniony interes wierzyciela będzie zachodził wtedy, gdy toczy się postępowanie sądowe przeciwko podmiotowi, a wierzycielowi, np. z przyczyn podatkowych, zależy na tym, aby uzyskać tytuł wykonawczy.
Warto podkreślić, że sprzeciw oparty jedynie na „potrzebie” uzyskania tytułu egzekucyjnego wobec niej celem późniejszego pozwania członka zarządu z tytułu 299 KSH nie powinien być skuteczny. W tej kwestii wypowiedział się już Sąd Najwyższy, który stwierdził, że istnieje odstępstwo od zasady, według której by pociągnąć członka zarządu do odpowiedzialności, podmiot musi wykazać bezskuteczną egzekucję wobec spółki. Tym wyjątkiem jest sytuacja, w której wytoczenie powództwa przeciwko spółce będzie czasowo lub trwale wyłączone, np. właśnie w razie jej wykreślenia z KRS.
Ponadto, nie wystarczy by wierzyciel spółki zgłosił jedynie sam sprzeciw by sąd odmówił wykreślenia spółki bez likwidacji. Umorzenie postępowania o wykreślenie spółki bez likwidacji z powodu istnienia uzasadnionego interesu wierzyciela jest wyjątkiem od ogólnej zasady wykreślenia tzw. martwych spółek. Zgodnie zaś z zasadami wykładni – wyjątki należy interpretować ściśle. Zatem, pomimo że ustawodawca pozostawił sądom w tej kwestii swobodę decyzyjną to kierunek wykładni pojęcia „istotna okoliczność” powinien odnosić się jedynie ściśle do osoby wierzyciela i sytuacji z nim związanej. Oznacza to tyle, iż to na sprzeciwiającym się wierzycielu będzie leżał ciężar przekonania sądu, że występuje „istotna okoliczność”, która ma dla niego duże znaczenie.
Jak widać, mimo, iż teoretycznie proces – wykreślenie spółki bez likwidacji odbywa się z urzędu to nasza bierna postawa może skutkować odmową wykreślenia naszej spółki. Właśnie z tego powodu warto skorzystać z naszej pomocy!
