Artykuł 270 kodeksu spółek handlowych zawiera katalog przyczyn, których wystąpienie powoduje rozwiązanie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Wystąpienie jednej z nich powoduje rozpoczęcie postępowania likwidacyjnego, którego efektem jest wykreślenie spółki z KRS. Przyczyny te mogą mieć charakter ustawowy – to znaczy, że powodują rozwiązania spółki z mocy samego prawa. Przyczyny takie mogą także wynikać z samej umowy spółki, co oznacza, że wspólnicy zawierając umowę spółki określili, kiedy spółka ma być postawiona w stan likwidacji. Warto wiedzieć, kiedy umieszczenie w umowie spółki z o. o. takich zapisów jest potrzebne – i o tym jest ten artykuł.
Spis treści:
Jakie przyczyny rozwiązania spółki można wskazać w umowie?
Katalog umownych przyczyn powodujących rozwiązanie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest otwarty, co oznacza, że nie można ich wszystkich wymienić. W zależności od sytuacji spółki, planów wspólników, można wyobrazić sobie wiele scenariuszy. Dlatego warto zastanowić się na etapie projektowania umowy spółki nad tym aspektem.
W praktyce rzadko występują zapisy określające, kiedy spółka z mocy umowy zostaje postawiona w stan likwidacji. Według mnie jest to błąd, szczególnie jeśli mamy do czynienia ze spółką silnie powiązaną z osobą wspólnika, gdy w spółce istnieje ryzyko konfliktu (a zatem sytuacji, w której podjęcie uchwały o rozwiązaniu spółki może być problematyczne) lub gdy spółka ma charakter typowo celowy, skierowany na określony, z góry zaplanowany rezultat.
Jeżeli już zapisy o umownych przyczynach rozwiązania spółki z o. o. znajdują się w umowie spółki, to najczęściej wskazują one, że rozwiązanie spółki następuje:
- w przypadki upływu czasu, na jaki spółka została zawiązana (gdy spółka została zawiązana na określony czas)
- w przypadku utraty lub nieuzyskania w określonym czasie przez spółkę koncesji lub zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej (w przypadku, gdy taka koncesja, czy zezwolenie jest warunkiem koniecznym prowadzenia biznesu)
- w przypadku osiągnięcie celu spółki (gdy taki cel jest wiadomy, zdefiniowany i wystarczający dla wspólników) Celem takim może być wygrana w przetargu, zawarcie określonej umowy,
- w przypadku poniesienia przez spółkę straty w określonej wysokości lub ponoszenie przez spółkę straty przez wskazany w umowie okres czasu (gdy spółka jest nastawiona na zyski, które nie nadeszły)
- w przypadku śmierci lub wystąpienia kluczowego wspólnika (gdy działalność spółki jest związana i uzależniona od zaangażowania tego wspólnika)
- w przypadku braku porozumienia między wspólnikami w określonych w umowie spółki kwestiach, w szczególności mimo wyczerpania przewidzianej w tym celu w umowie spółki procedury (gdy określono przedmiot wspólnego przyszłego porozumienia)
Jak już jednak wskazano, to tylko przykłady. Przyczyny te mogą być najróżniejsze – obiektywne lub zależne od wspólników. Jedyny warunek jest taki, by nie były one sprzeczne z ogólnymi zasadami współżycia społecznego.
W jaki sposób określić w umowie przyczyny rozwiązania spółki?
System S24 nie pozwala zakładając spółkę, określić przyczyn umownych rozwiązujących spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Aby zatem takie przyczyny określić konieczna jest wizyta u notariusza i zawarcie umowy w formie aktu notarialnego. Można też zawrzeć umowę spółki z o.o. przez Internet – bo szybko, a następnie zmienić ją u notariusza – wprowadzając zapisy, jakie są nam potrzebne.
Niezależnie jakie przyczyny zostaną zawarte w umowie spółki, wskazanie okoliczności stanowiących przyczyny rozwiązania spółki powinno nastąpić w taki sposób, aby wykluczyć w przyszłości wątpliwości co do tego, czy i kiedy doszło do otwarcia likwidacji. Powinno być także możliwe wykazanie (udowodnienie) wystąpienia danej okoliczności na żądanie sądu rejestrowego, bo ten może uzależnić dokonanie wpisu o otwarciu likwidacji właśnie od przekazania odpowiednich dowodów.
Czemu warto wprowadzić zapisy o rozwiązaniu spółki z o. o. w umowie spółki?
Z doświadczenia naszego zespołu wprowadzenie zapisów o umownych przyczynach rozwiązania spółki z o. o. to zazwyczaj dobry pomysł. Porządkują one relacje pomiędzy wspólnikami i ograniczają pole do ewentualnych konfliktów. Podstawową zasadą pisania umów jest to, że jest ona przygotowywana na czas wojny, a nie na czas pokoju. Jeśli do dojdzie konfliktu w spółce, umowa spółki może na to odpowiednio reagować tak, by nie generować dalszych konfliktów. Ponadto zapisy takie mogą być wybawieniem dla spadkobierców w przypadku śmierci wspólnika, który jest tak mocno powiązany ze spółką, że jej istnienie bez tego wspólnika nie ma dalszego sensu. W końcu jest to świetne rozwiązanie dla start-upów i innych spółek celowych. Pozwala ono bowiem rozstrzygnąć już na etapie projektowania umowy, jak ma wyglądać przyszłość spółki.
W końcu trzeba mieć świadomość, że w umowie spółki można zawrzeć także wentyl bezpieczeństwa wprowadzając – na wzór spółek osobowych – możliwość podjęcia przez wspólników uchwały o dalszym kontynuowaniu spółki pomimo wystąpienia jednak z przewidzianych umową przyczyn rozwiązania spółki. Zapisy te nie muszą zatem zawsze powodować likwidacji spółki – tę można wstrzymać, jeśli taka jest intencja wspólników.
