Będąc w zarządzie spółki powinieneś wiedzieć, że jednym z ważnych obowiązków członka zarządu jest terminowe złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości. Masz na to tylko 30 dni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do jej ogłoszenia. Jeżeli tego nie zrobisz powinieneś liczyć się z odpowiedzialnością – zarówno o charakterze cywilnym, jak i karnym. Z tego artykułu dowiesz się jakie konsekwencje mogą Cię spotkać, jeśli przeoczyłeś termin na złożenie wniosku o upadłość.
Spis treści:
Kiedy spółka jest niewypłacalna?
Jak już kilkukrotnie pisaliśmy na naszym blogu, spółkę uznaje się za niewypłacalną, jeżeli:
- utraciła ona zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych (przy czym domniemywa się, że utraciła tą zdolność, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące) [kryterium płynnościowe] lub
- zobowiązania pieniężne spółki przekraczają wartość jej majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający 24 miesiące [kryterium majątkowe]
Jeżeli Twoja spółka jest w jednej z powyższej sytuacji, zainteresuj się postępowaniem upadłościowym. Pamiętaj też, że wniosek o upadłość masz obowiązek zgłosić, nawet, jeśli zgodnie z regułami reprezentacji nie możesz samodzielnie reprezentować spółki. Każdy z członków zarządu osobno ma samodzielne uprawnienie i obowiązek złożenia takiego wniosku.
Zobacz: Kiedy spółka z o.o. jest niewypłacalna?
Odpowiedzialność cywilna członka zarządu za długi spółki za niezłożenie wniosku o upadłość
Jeśli pomimo wystąpienia niewypłacalności spółki nie złożyłeś wniosku o upadłość w wyznaczonym terminie, to możesz mieć problemy z wierzycielami Twojej spółki. Członkowie zarządu ponoszą bowiem w takiej sytuacji odpowiedzialność za szkodę, co wynika z art. 21 ustawy prawo upadłościowe.
Przepisy prawa pomagają wierzycielowi spółki w tym, żeby skutecznie pozwać członka zarządu, który spóźnił się z wnioskiem o upadłość. Wprowadzają one da domniemania prawne, których skutkiem jest to, że to Ty musisz się „napocić” w ewentualnym postępowaniu sądowym.
Pierwsze domniemanie obejmuje założenie, że ponosisz winę za niezłożenie wniosku o upadłość spółki w terminie. Drugie domniemanie zakłada, że szkoda wierzyciela Twojej spółki obejmuje wysokość niespłaconego długu. Jeśli zatem zostaniesz pozwany na tej podstawie, to Twój przeciwnik będzie musiał wyłącznie wykazać związek przyczynowy pomiędzy niezłożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości a powstaniem szkody.
Jeśli będziesz chciał się obronić, to w postępowaniu cywilnym będziesz musiał przekonać sąd, że gdybyś złożył wniosek o ogłoszenie upadłości w terminie, to i tak dług spółki nie zostałby spłacony (wtedy nie ponosisz odpowiedzialności za szkodę) lub, że szkoda Twojego przeciwnika jest mniejsza niż wysokość niezaspokojonej wierzytelności.
Odpowiedzialność ta obejmie niespłacone długi zaciągnięte przez spółkę również, zanim zostałeś członkiem zarządu. Także utrata funkcji członka zarządu spółki nie wpływa na Twoją odpowiedzialność. Ważne jest wyłącznie to, że długi spółki istniały w momencie, kiedy byłeś członkiem zarządu i pomimo niewypłacalności spółki nie złożyłeś wniosku o jej upadłość.
Od obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości nie zwalnia też to, że majątek spółki nie wystarczałby na koszty postępowania upadłościowego i podlegałby w związku z tym oddaleniu.
Odpowiedzialność członka zarządu za długi spółki na podstawie kodeksu spółek handlowych i ordynacji podatkowej– art. 299 k.s.h. i 116 o.p.
Odpowiedzialność członków zarządu spółki została uregulowana także w Kodeksie spółek handlowych. Zgodnie z art. 299 k.s.h. w sytuacji, gdy egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, czyli spółka nie da rady spłacić swoich długów, wówczas członkowie zarządu ponoszą odpowiedzialność solidarnie za zobowiązania spółki.
Odpowiedzialność ta obejmuje zobowiązania zarówno prywatnoprawne jak i publicznoprawne (podatki, składki, dotacje), a uwolnić się od niej będziesz mógł wtedy, jeśli wykażesz co najmniej jedną z przesłanek wskazanych w przepisach prawa.
Mianowicie członek zarządu może doprowadzić do oddalenia pozwu przeciwko swojej osobie, jeżeli wykaże on, że:
- we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub
- w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu, lub
- że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z jego winy, lub
- że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu wierzyciel nie poniósł szkody.
Podobne przepisy zawarte są w ordynacji podatkowej. Na podstawie art. 116 o.p. członkowie zarządu w sytuacji, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna, a nie złożono wniosku o ogłoszenie upadłości, odpowiadają za zaległości podatkowe spółki solidarnie całym swoim majątkiem.
O tym rodzaju odpowiedzialności pisaliśmy już wielokrotnie i na pewno jeszcze pisać będziemy.
upadłość spółki
Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej przez członka zarządu za niezłożenie wniosku o upadłość
Jeśli nie złożyłeś wniosku o upadłość w terminie, to możesz także doprowadzić do tego, że sąd upadłościowy zdecyduje o zakazie prowadzenia przez Ciebie działalności gospodarczej na własny rachunek, w ramach spółki cywilnej, a także pozbawienie prawa pełnienia funkcji w spółkach.
Zakaz ten może być wydany na okres od roku aż do 10 lat, a jego wymiar zależy przede wszystkim od rozmiaru winy oraz od skutków, jakie wywołały podejmowane działania.
upadłość spółki
Odpowiedzialność karna członków zarządu za niezłożenie wniosku o upadłość
Ponadto oprócz odpowiedzialności cywilnej, członkowie zarządu ponoszą także odpowiedzialność karną za niezłożenie w terminie tego wniosku. Wynika ona z przepisów karnych zawartych Kodeksie spółek handlowych.
Przepis mówi o tym, że kto, będąc członkiem zarządu spółki albo jej likwidatorem, nie zgłasza wniosku o upadłość spółki handlowej pomimo powstania warunków uzasadniających złożenie takiego wniosku według przepisów upadłość spółki – podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. W tym miejscu warto zaznaczyć, że określony występek jest przestępstwem umyślnym.
Ponadto na podstawie art. 301 § 2 oraz § 3 kodeksu karnego wprowadzona została odpowiedzialność za doprowadzenie do upadłości lub niewypłacalności spółki. Z tego tytułu przepisy przewidują kary w zakresie od grzywny do pozbawienia wolności do lat 2.
Jeśli poważnie zaszkodzisz swoim wierzycielom tym, że nie złożyłeś wniosku o upadłość swojej spółki, możesz spodziewać się wizyty Policji i postępowania karnego.
Jak zatem widzisz, złożenie wniosku o upadłość może uchronić Cię przed wieloma problemami. Jeśli tego nie zrobisz tak naprawdę tracisz wszelkie przywileje, jakie daje Ci prowadzenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Jeśli Twoja spółka zaczyna mieć problemy z wypłacalnością, skontaktuj się z nami – pomożemy Ci rozwiązać powstałe problemy w profesjonalny i możliwie najlepszy sposób!
