Terminowe złożenie przez członka zarządu wniosku o ogłoszenie upadłości stanowi zabezpieczenie zarządu przed odpowiedzialnością za długi spółki. W tym przypadku odpowiedzialność członka zarządu będzie wyłączona. Od czasu złożenia wniosku o upadłość do czasu jego rozpoznania najczęściej mija dobrych kilka miesięcy podczas których w spółce mogą powstawać dodatkowe zobowiązania i długi. Powstaje zatem pytanie jak długo członka zarządu chroni wniosek o ogłoszenie upadłości spółki?
Spis treści:
Termin na złożenie wniosku o upadłość spółki
Artykuł 299 KSH wskazuje, że członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności za długi spółki jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości. Właściwy czas trzeba odnosić do przepisów prawa upadłościowego, które przewidują obowiązek zarządu do złożenia wniosku o upadłość spółki w terminie 30 dni od dnia powstania stanu niewypłacalności spółki. Niewypłacalność spółki to sytuacja, w której spółka utraciła możliwość do zapłaty swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Termin ten trudno precyzyjnie określić, ale trzeba przyjąć, że chodzi o 30 dni od sytuacji, kiedy wymagalny stał się drugi dług spółki, którego spółka nie jest w stanie już sprzedać.
Złożenie wniosku o upadłość spółki rozpoczyna postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości. Jeśli sąd zdecyduje, że jest sens prowadzenia upadłości wyda postanowienie o ogłoszeniu upadłości spółki. Jeśli zaś majątek spółki jest zbyt mały dla pokrycia choćby kosztów postepowania upadłościowego (około 50.000 zł), wniosek oddali. Decyzja sądu nie ma jednak właściwie znaczenia dla zarządu, bo dla niego ochronę stanowi złożenie wniosku o upadłość, a nie to czy sąd zdecyduje o otwarciu upadłości czy nie.
Odpowiedzialność członka zarządu za długi powstałe do czasu rozpoznania wniosku o upadłość spółki
Jak już wspomniałem, od momentu złożenia wniosku o upadłość spółki do momentu, w którym sąd wniosek ten rozpozna może minąć dobrych kilka miesięcy. Jest to czas, w którym nowe zobowiązania spółki mogą powstawać. W tym zakresie uznać jednak należy, że złożenie wniosku o upadłość spółki chroni członków zarządu przed odpowiedzialnością za długi powstałe w czasie pomiędzy złożeniem wniosku o upadłość spółki, a jego rozpoznaniem. Uważam jednak, że w takiej sytuacji należy wniosek upadłościowy aktualizować. Inaczej mogą być w tym zakresie wątpliwości, co jest sytuacją zupełnie niepotrzebną z perspektywy zarządu chcący wykorzystać fakt złożenia wniosku o upadłość jako obronę przed długami spółki.
chroni wniosek
Odpowiedzialność członka zarządu za długi powstałe po oddaleniu wniosku o upadłość spółki
Złożenie wniosku o upadłość spółki z zasady nie chroni członka zarządu za zobowiązania spółki, które powstały po oddaleniu wniosku o upadłość. Jednak w niektórych sytuacjach, gdy zarząd jest w stanie wykazać, że w razie złożenia tego wniosku zostałby on oddalony z uwagi na ubóstwo masy upadłościowej, powinien on wygrać sprawę przed sądem. Potwierdzały to sądy, czego przykładem może być wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 21 czerwca 2016 r. w sprawie I ACa 284/16. Wskazano w nim, że przyjęcie tezy, że złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości zwalnia członka zarządu z odpowiedzialności za przyszłe zobowiązania, zaciągnięte po umorzeniu postępowania upadłościowego, stwarzałoby niebezpieczeństwo wykorzystania tego mechanizmu dla celów godzących w bezpieczeństwo obrotu i byłoby nie do pogodzenia z podstawowym celem unormowania zawartego w art. 299 § 1 KSH, jakim jest ochrona wierzyciela spółki. Trzeba przyznać, że ma to sens.
chroni wniosek
Rezygnacja z funkcji członka zarządu po złożeniu wniosku o upadłość spółki
Biorąc pod uwagę powyższe można zastanowić się, czy nie jest najlepszym rozwiązaniem złożenie skutecznej rezygnacji z pełnienia funkcji członka zarządu w spółce po tym jak zostanie złożony wniosek o upadłość spółki. Rezygnacja oznaczać będzie bowiem, że jeśli jakieś długi miałyby powstać po wygaśnięciu mandatu, nie będą one wchodziły w zakres odpowiedzialności członków zarządu. Warto jednak z pewnością poczekać do czasu, aż będziemy mieli pewność, że wniosek o upadłość zostanie przyjęty przez sąd do rozpoznania. Jakiś niewielki błąd lub brak formalny może spowodować, że wniosek zostanie odrzucony, a odrzucony wniosek nie stanowi jakiejkolwiek ochrony dla zarządu niewypłacalnej spółki.
